Akcja "Burza"
Historia, Historia Polski, II wojna światowaAkcja "Burza" - akcja wojskowa zorganizowana i podjęta przez oddziały Armii Krajowej przeciw wojskom niemieckim, w końcowej fazie okupacji niemieckiej, bezpośrednio przed wkroczeniem wojsk radzieckich, prowadzona na terenach II Rzeczypospolitej.
Ze względu na szybkie postępy Armii Czerwonej w pobliże granic polsko-radzieckiej z 1943 stało się jasne, iż wyzwolenie Polski nie nastąpi z zachodu, lecz ze wschodu. Największy front miał się przetaczać przez Polskę, zapełniając wojskami wsie i miasta.
Głównym celem rządu RP i Armii Krajowej było przygotowanie powszechnego powstania przeciw Niemcom w momencie załamanie się ich potęgi.
W ostatniej dekadzie października 1943obradował w Londynie rząd emigracyjny z gen. Sosnkowskim. W listopadzie ostatecznie opracowano akcję pod kryptonimem „Burza":
- wzmożona częstotliwość akcji sabotażowych i dywersyjnych przeciw Niemcom wycofującym się z Polski, ze szczególnym nasileniem akcji przeciwko komunikacji
- ujawnienie się wobec wkraczających wojsk i władz radzieckich dowódców i oddziałów AK oraz ujawnienie organów administracji delegatury rządu.
Przebieg operacji
- 1944
Akcja Burza na Wołyniu - 15 stycznia - 18 marca - 21 kwietnia - 21 maja
Akcja Burza na Podolu - 7 marca - kwiecień
Akcja Burza w okręgu wileńskim i nowogródzkim - 1 lipca - 13 lipca
Akcja Burza w Wilnie (Operacja Ostra Brama) - 7 lipca - 13 lipca
Akcja Burza w okręgu białostockim - 14 lipca - 20 sierpnia
Akcja Burza w okręgu poleskim - 15 lipca - 30 lipca
Akcja Burza w podokręgach tarnopolskim, stanisławowskim i lwowskim - 16 lipca - 26 lipca
Akcja Burza we Lwowie - 22 lipca - 27 lipca
Akcja Burza w okręgu lubelskim - 20 lipca - 29 lipca
Akcja Burza w okręgu krakowskim - 23 lipca - 30 sierpnia
Akcja Burza w obszarze warszawskim - 26 lipca - 2 października
Powstanie warszawskie - 1 sierpnia - 2 października
Akcja Burza w okręgu kielecko-radomskim - 1 sierpnia - 6 października
Akcja Burza w okręgu łódzkim - 14 sierpnia - 26 listopada
Akcja Burza w okręgu krakowskim - 21 września - 21 listopada
Działania na mniejszą skalę prowadzone w październiku i listopadzie określono kryptonimem "Deszcz". Zakończyła je demobilizacja oddziałów leśnych.
- 1945
W styczniu 1945 pewne elementy działań zbrojnych prowadzone były przez okręgi: krakowski, śląski, kielecki i poznański a także na Mazowszu oraz w okręgu pomorskim.
Burza odrzucała wszelkie porozumienie z dowództwem radzieckim (po konferencji w Teheranie); akcja miała być demonstracją siły wobec Związku Radzieckiego
Po wymianie depesz z krajem 2 lutego 1944 rząd RP w Londynie uchwalił mimo wszystko traktowanie Armii Czerwonej jak sprzymierzeńca i unikanie z nią starć. Z akcji „Burza" wyłączono większe miasta w tym Warszawę. Armia Krajowa chciała zachować odrębność od armii Berlinga. Zamierzano stworzyć nową konspirację na wypadek represji radzieckich.
Dnia 3 lutego 1944 delegat rządu (Stronnictwo Pracy - Jan Stanisław Jankowski) powołał Krajową Radę Ministrów. Podziemny aparat władzy państwowej stanowił legalną kontynuację władz niepodległej Polski, przygotowywał się do objęcia rządów w momencie załamania się okupacji niemieckiej.
W lutym 1944 doszło na Wołyniu do pierwszego zetknięcia się AK i Armii Czerwonej. Oddziały AK tworzyły związki taktyczne 27 Dywizji Piechoty. Doszło do spotkania dowództwa 27 DP z oficerami NKWD, którzy zażądali wcielenia dywizji do armii Berlinga. Część dywizji przebiła się na zachodni brzeg Bugu, pozostałą część wcielono do armii Berlinga a oficerów wywieziono w głąb Rosji. Obszar lwowski AK rozpoczął akcję „Burza" w marcu 1944, odtworzywszy 5 DP oraz 14 pułk ułanów pod dowództwem płk Filipkowskiego. Gdy ruszyła ofensywa radziecka, siły AK zajęły 27 lipca Lwów (operacja „Ostra Brama"). Płk Filipkowski i delegat cywilny ujawnili się dowódcą radzieckim, które zażądało złożenia broni. NKWD aresztowało całą delegację oficerów AK i delegata rządu udających się do gen Roli-Żymierskiego. Podobnie było w okręgu lubelskim AK, gdzie część żołnierzy wcielono do armii a oficerów wysłano na wschód.
W okręgu białostockim dowódca nie ujawnił się bojąc się aresztowania. W związku z tym AK przeszło z powrotem do konspiracji. Na terenie okręgu warszawskiego AK atakowało tyły armii niemieckiej, zajmując Siedlce i Węgrów. Dowódców i delegata aresztowała wkrótce NKWD.
Cele wojskowe akcji „Burza" zostały osiągnięte. Inaczej wyglądały efekty polityczne. Z początku dowództwo radzieckie podejmowało współpracę, a nawet podkreślało sukcesy AK nie wysuwając przy tym żadnych żądań politycznych. Później jednak do akcji wkroczyło NKWD, stawiając AK przed alternatywą: albo armia Berlinga albo zesłanie na wschód. Do końca maja w obozach i więzieniach znalazło się 50 tys. żołnierzy i oficerów AK.
Przesiadając wrogi stosunek Kremla do AK i niezależnych władz cywilnych, dowództwo podziemia przygotowało kadry wojskowo-polityczne organizacji „Nie" o charakterze kadrowym. Na jej szkielecie chciano w odpowiednim momencie odtworzyć armię z konspiracyjnego zaciągu. Na czele „Nie" stanął Fieldorf.
Podobne tematyWyprawy krzyżowe
Wyprawy krzyżowe to łączna nazwa wszystkich krucjat... Kwatera Hitlera
Wilczy Szaniec (niem. Wolfsschanze) - w latach... Hegemonia Francji w Europie w latach 1807 - 1814. Przyczyny jaj załamania
Hegemonia - dominacja jednej grupy nad drugą, uzyskana... Polskie Państwo Podziemne
Polskie Państwo Podziemne - tajne struktury państwa... Ekspansja kolonialna w II połowie XIX i początkach XX wieku.
Pojęcie kolonializmu wiąże się już z odkryciami... |
Serwis matura memento.pl jest serwisem społecznościowym, publikuje materiały nadesłane przez internautów i nie odpowiada za treść umieszczanych tekstów oraz komentarzy. Serwis matura memento.pl dokłada wszelkich starań, aby weryfikować nadsyłane materiały oraz dbać o ich zgodność z polskim prawem.
Ebooki edukacyjne
Dobre wypracowania
Jak samodzielnie pisać wypracowania i otrzymywać z nich wysokie oceny bez większego wysiłku?
Jak zdać egzamin?
Poznaj metody i sztuczki, aby bezstresowo i zawsze pozytywnie zdać każdy egzamin!
Techniki pamięciowe dla każdego
Jak wykorzystać moc swojego umysłu poprzez efektywne techniki pamięciowe i zapamiętać wszystko czego potrzebujesz?
Szybka nauka języków obcych
Jak szybko i skutecznie uczyć się języków obcych, wykorzystując możliwości własnego umysłu?
Szybka nauka
93 specjalne ćwiczenia, dzięki którym nauka nie będzie sprawiać Ci problemów