Atmosfera ziemska - skład chemiczny

Atmosfera Ziemska jest niejednorodną powłoką złożoną z mieszaniny gazów zwanej powietrzem. Oprócz gazów takich jak: azot (78,09% objętości powietrza), tlen (20,95%), argon (0,93%), dwutlenek węgla (0,0333%) oraz śladowych ilości gazów szlachetnych (hel, neon, krypton i ksenon), zawiera także metan, wodór, tlenek i podtlenek azotu, ozon i związki siarki oraz (w znacznie mniejszych ilościach) m.in. radon i jego izotopy, jod, amoniak, a także przedostające się do atmosfery tzw. aerozole atmosferyczne, tj. pyły gleb, mikroorganizmy oraz substancje powstające w wyniku działalności gospodarczej człowieka.

Stałe składniki atmosfery to:

• azot - zajmujący 78,09% objętości powietrza,
• tlen - 20,95% objętości powietrza,
• inne gazy, w tym szlachetne (argon, hel, krypton, ksenon, neon, wo­dór) tworzące ogółem ok. 1% objętości powietrza.

Zmienne składniki atmosfery to:

• para wodna - występuje przede wszystkim w dolnej części atmosfery do wysokości 10 km. Jej zawartość zmienia się w zależności od miejsca i pory roku, np. nad obszarami morskimi może osiągać ok. 3,8 - 4,1%. Średnia zawartość pary wodnej w powietrzu wynosi 0,2 - 2,5%
• dwutlenek węgla (COz) - średnio w atmosferze zajmuje 0,03% objęto­ści, lecz w ostatnim wieku notuje się stały wzrost jego udziału, co wynika z tworzenia się tego gazu przy spalaniu paliw kopalnych. Dwu­tlenek węgla przepuszcza krótkofalowe promieniowanie Słońca, lecz zatrzymuje długofalowe promieniowanie powierzchni Ziemi, przez co powoduje wzrost temperatury. Dwutlenek węgla pochłaniany jest przez rośliny w procesie fotosyntezy, gdyż jest niezbędny do wzrostu masy organicznej roślin.
• ozon - skoncentrowany głównie na wysokości 20 - 30 km. Tworzy warstwę ochronną dla organizmów żywych, gdyż zatrzymuje pro­mieniowanie ultrafioletowe. W ostatnim czasie zaobserwowano roz­rzedzenie ozonu nad niektórymi obszarami Ziemi. Są to tzw. „dziu­ry ozonowe" powstające w wyniku uwalniania się chloru, który wchodzi w reakcję chemiczną z tlenem, co niszczy ozon.
• aerozole - pyłki roślin, bakterie, cząsteczki soli, kryształki lodu i soli morskiej, pyły wulkaniczne i przemysłowe. Występują w przyziemnej części atmosfery. Ich zawartość systematycznie rośnie.