Barok

pierwsza  |  ...  |  4  |  5  |  6  |  7  |  8  |  9  |  10  |  ...  |  ostatnia

Język polski, Barok

Wacław Potocki (1621-1696) pochodził ze średniozamożnej szlachty, wykształcenie zdobył przy zborze ariańskim w Raciborzu. Pod groźbą edyktu z 1658 r., skazującego arian na wygnanie, przeszedł na katolicyzm, lecz mimo to pozostał wierny swemu wyznaniu i skutecznie pomagał swoim współwyznawcom, za co cierpiał (sądy i środowisko szlacheckie). O prześladowaniu arian mówi jego wiersz "Kto mocniejszy, ten lepszy": "Temu nieborakowi wsi wzięły kaduki Czemuż to? - Bo źle wierzył". Potocki piętnuje w swojej twórczości wady narodowe. Elementy takie można znaleźć w utworach "Ogród fraszek" (1800 utworów różnej wielkości i różnorodnej treści). W zebranych tu fraszkach autor porusza tematy polityczne, społeczne, obyczajowe, moralne. Piętnuje wady ustroju politycznego Polski, a więc anarchię, bezprawie, złotą wolność, prywatę, brak ochrony granic, słabość pospolitego ruszenia, zanik ducha rycerskiego. Te ostatnie wady...

Więcej o: Barok szlachecki, sarmacki i dworski (różnice)

Język polski, Barok

Jan A. Morsztyn pochodził z zamożnego, wpływowego rodu. Był arianinem; człowiekiem wykształconym. Związany był z dworem Tęczyńskich i królewskim: Władysława IV i Jana Kazimierza. Oskarżony o zdradę schronił się we Francji. Zyskał miano „polskiego Marinie-go". Wiersze zawarł w tomach „Lutnia" i „Kanikuła, albo psia gwiazda". Tematykę poezji stanowi życie towarzyskie i miłość. W sonecie „Cuda miłości" autor za pomocą antytez („Jak żyję, serca już nie mając") wyraża cierpienie zakochanego człowieka, który nie jest w stanie uwolnić się od uczucia. Sonet jest często używany do określania uczuć. (Zawiera 2 zwrotki po 4 wersy i 2 po 3). Utwór „Niestatek" ukazuje portret kobiety jako zmiennej osobowości. Styl wiersza cechują kontrasty (opozycyjne zestawienia), anafora (prawie każdy wers rozpoczyna się od jednego wyrazu) oraz gradacja (stopniowanie). Sonet „Do trupa" porównuje człowieka pogrążonego w uczuciu i martwego....

Więcej o: Dworskość poezji J.A. Morsztyna

Język polski, Barok

Siedemnastowieczne dzieje Polski i literatura tego okresu inspirowały Henryka Sienkiewicza, autora "Trylogii" i miłośnika twórczości J. Ch. Paska. Z postawy sarmackiej przejął Sienkiewicz wyłącznie pozytywne cechy polskiej szlachty, jej waleczność, umiłowanie wolności, patriotyzm i fantazję. Pomimo dużego wpływu Sienkiewicza na obraz XVII wieku u późniejszych pokoleń, pojęcie sarmatyzmu już w czasach oświecenia nabrało negatywnego znaczenia. Do dziś jest utożsamiane z zacofaniem, ciemnotą, pieniactwem i ksenofobią (niechęcią do obcych), a także z płytką, fanatyczną i wystawianą na pokaz religijnością, nietolerancją i nieuctwem. Powieściopisarzy i autorów powieści popularno-naukowych fascynowała postać królowej Marii Kazimiery, czyli popularnej Marysieńki, żony Jana III Sobieskiego. Autorzy korzystali chętnie z listów Sobieskiego do żony, wydanych po raz pierwszy w roku 1823, a w pełniejszym wyborze dopiero w 1962...

Więcej o: Barokowe inspiracje w literaturze późniejszych epok

Język polski, Barok

Poezja Potockiego należy do nurtu sarmacko-szlacheckiego.Poeta często dotyka spraw szlachty i państwa.Często poddaje krytyce wady narodu i rządzących.Potocki wyznawał religię ariańską. W wierszu "Nierządem Polska stoi" ukazał stan wewnętrzny państwa polskiego,które chyli się ku upadkowi,nikt nie przestrzega praw.Praw jest tyle, że mogą służyć dzieciom do zabawy.Wszyscy dbają o własne dobro, nie interesują się losem kraju. Wiersz "Zbytki polskie" pokazuje wady społeczeństwa.Polacy myślą tylko o zabawach, balach, wygodach życiowych. Przejmują obce wzory zamiast szanować polską tradycję.Ojczyzna chyli się ku upadkowi.Szlachta jednak żyje sama dla siebie i nie zdaje sobie sprawy, że z upadkiem ojczyzny zginie też ona sama.W wierszu "Kto mocniejszy ten lepszy" Potocki porusza problem nietolerancji religijnej.Katolicy to silny lew,zaś arianie są podobni do małego lisa, który nie może obronić się przed lwem.Wyrzucenie arian Potocki...

Więcej o: Wacław Potocki - krytyka stosunków społecznych i patriotyzm poety.

Poznaj potęgę umysłu: Poznaj złote myśli, ucz się wydajniej, wykorzystaj wiedzę innych, dowiedz się jak zrealizować swoje cele.

pierwsza  |  ...  |  4  |  5  |  6  |  7  |  8  |  9  |  10  |  ...  |  ostatnia