Bitwa o Anglie

Bitwa o Anglię - kampania powietrzna nad południową i centralną Anglią, toczona między niemieckim lotnictwem Luftwaffe a brytyjskim RAF, w czasie drugiej wojny światowej, w okresie od 10 lipca do 31 października 1940 roku. Określana jest też jako Bitwa o Wielką Brytanię, zwłaszcza w historiografii brytyjskiej (Battle of Britain). Była to pierwsza kampania toczona wyłącznie za pomocą lotnictwa.

22 czerwca 1940 roku zostało podpisane francusko- niemieckie zawieszenie broni. Tym samym Europa Zachodnia była zajęta przez wojska III Rzeszy i ich siły sprzymierzone. Jedynym zagrożeniem w tym rejonie była Wielka Brytania, oddzielona od Francji kanałem La Manche. To właśnie tam zostały przeniesione w lipcu 1940 roku wojska alianckie(między innymi polskie) po przegranej kampanii francuskiej. 16 lipca Hitler rozkazał przygotować plan inwazji na Anglię. Nosił on kryptonim "Lew morski". Plan ten zakładał desant 25 dywizji pancernych w rejonach od Dover do Portsmouth. Miał on być poprzedzony atakami floty powietrznej, której samoloty miały zniszczyć lotnictwo i flotę morską Wielkiej Brytani, uniemożliwiając jej obronę przed wojskami desantowymi. Do realizacji tego planu Luftwaffe(kierowane przez Goringa) rzuciła 1600 maszyn w pierwszej lini,w tym około 700 myśliwców. Tak właśnie 8 sierpnia 1940 roku rozpoczęła się największa bitwa powietrzna wszechczasów zwana "Bitwą o Wielką Brytanię" (Battle of Brithan).W kolejnych dniach Luftwaffe rzuciła do walki dalsze 1000 maszyn.Przeciwko tej sile ze strony Royal Air Forces(RAF) staneły 42 dywizjony myśliwskie uzbrojonych w nowoczesne samoloty Harricane i Spitfire. RAF posiadał też 10 dywizjonów z samolotami typu Blenheim i Defiant, przeznaczonych do lotów nocnych.Marszałek RAFu Hugh Dowding miał do dyspozycji ponadto 35 dywizjonów bombowych(około 400 maszyn),w większości jednak przestarzałych.Przewagę(przeszło trzykrotną) miała więc Luftwaffe.Niemcy spodziewali się w ciągu kilku dni zniszczyć lotniska i porty.Wysyłali dziennie około 400 samolotów,bombowców nurkujących Junkers 87,Junkers 88,oraz ciężkich bombowce typu Dornier i Heinkel. Stanowiły one więc łatwy łup dla brytyjskich myśliwców. Niemcy zaczęli więc wysyłać silne eskorty myśliwców Messerschmitt Me 109 oraz nowych Me 110(które okazały się wielkim niewypałem tej bitwy).Niemieckie lotnictwo w tym czasie ponosiło ogromne straty, których zręcznie unikał RAF dzięki wprowadzeniu radaru.Sztab niemiecki przesunął termin inwazji i skupił całą siłę nalotów na lotniskach wokół Londynu.Od 19 sierpnia rozpoczął się drugi etap bitwy.Goring zamierzał zniszczyć RAF w powietrzu bąd na ziemi.W tej fazie straty niemieckie nieco zmalały.Z końcem sierpnia sytuacja RAF-u wyglądała znacznie gorzej niż w lipcu.Marszałek Dowding zmószony był wprowadzić do działań bojowych dywizjony sojusznicze.30 sierpnia podczas lotu ćwiczebnego porucznik Ludwik Paszkiewicz zestrzelił pierwszego swojego Niemca.Dzięki temu 31 VIII po raz pierwszy wyleciał na pierwsze zadanie bojowe polski dywizjon 303,zaliczając 4 pewne i 2 prawdopodobne strącenia.Od 7 września bitwa weszła w trzecią fazę. Niemcy uderzyli całą siłą na miasta,głównie na Londyn. Spodziewali się załamać ludność i doprowadzić do kapitulacji. W niedzielę 15 września doszło do przełomu w bitwie.Niemcy wysłali nad Londyn 500 maszyn.Straty zadane Luftwaffe tego dnia były ogromne. Sam polski 303 strącił 15 maszyn,a debiutujący 302(też polski) 8 maszyn wroga.Był to dzień chwały polskich pilotów(łącznie zestrzelili 23 samoloty nieprzyjaciela).Niemcy musieli odzyskać siły. Większe naloty wzowiono dopiero 18 września.27 września w trzech wielkich wyprawach zaatakowało na Londyn i fabrykę w lotniczą w Filton 850 samolotów niemieckich. Dzień ten uchodzi za ostatni dzień bitwy o Londyn. Od 6 paśdziernika Niemcy odstąpili od wielkich nalotów dziennych. Uderzali nocą małymi formacjami powietrznymi.Nie zmieniło to już jednak niczego.Bitwa o Wielką Brytanię wygasła ostatecznie 31 paśdziernika 1940 roku. Niemcy odwołali operację "Lew morski" i zaczęto szykować Luftwaffe do wojny z Rosją.W bitwie Luftwaffe straciła 1773 samoloty, a RAF 915.Niemcy utracili jednak swych czołowych asów lotnictwa i ich flota powietrzna nigdy nie odzyskała swej wcześniejszej siły i świetności. Polscy piloci zanotowali 203 pewne,35 prawdopodobnych strąceń, oraz 36 ciężkich uszkodzeń samolotów wroga,czyli 13 procent wszystkich zestrzeleń w bitwie.110 pewnych strąceń zanotowął sam 303 dywizjon. Po bitwie Churchill powiedział: "Nigdy tak wielu nie zawdzięczało aż tyle tak nielicznym".

Przyczyny porażki Luftwaffe

• Niekompetentne dowodzenie siłami Luftwaffe przez H. Göringa na przykładzie:
  • Użycia (w początkowej fazie) samolotów Ju 87 o zbyt słabych osiągach na warunki ówczesnego pola walki.
  • Uległość wobec Adolfa Hitlera i rezygnacja z ataków na lotniska i bazy RAF na rzecz ataków na Londyn.
  • Niedostateczny zasięg myśliwców Messerschmitt Bf 109 i tym samym brak osłony myśliwskiej dla sił Luftwaffe podczas powrotu formacji do baz we Francji. Co ciekawe 5 Flota atakująca z terytorium Norwegii nie posiadała osłony już w czasie dolotu do celu.
  • Wiara w dużą skuteczność ciężkiego myśliwca Messerschmitt Bf 110 - co okazało się mitem.
  • Niedocenianie roli radaru w powodzeniu misji - co stało się przyczyną dużych strat.

• Racjonalne działanie Dowództwa RAF - dowódca marszałek Sir Hugh Dowding - na przykładzie:
  • Skutecznym śledzeniu działań przeciwnika poprzez użycia radaru i reagowanie siłami adekwatnymi do sytuacji.
  • Właściwym dowodzeniu - podrywaniu myśliwców we właściwych siłach i optymalnym momencie dla RAF
  • Szybkiej naprawie urządzeń (zbombardowane stacje radarowe, lotniska, pasy startowe).
  • Chłodnej kalkulacji i wyjątkowej determinacji w obronie.
  • Wykorzystaniu doświadczenia Polaków - szczególnie umiejętności polskich pilotów myśliwskich w walce.