Cechy epopei

Język polski, Antyk

Epos - inaczej epopeja, jeden z głównych i najstarszy gatunek epiki. Obejmuje utwory najczęściej poetyckie (np. Iliada), rzadziej tworzone prozą (np. Tain bo Coulange), a ukazujące dzieje życia legendarnych, częściowo historycznych lub całkiem historycznych bohaterów, na tle wydarzeń przełomowych dla danego narodu, lub też opowieść o prapoczątkach tego narodu lub grupy etnicznej. Często opowiadają nie tylko o postaciach ludzkich, ale też boskich, magicznych czy demonicznych (np. Ramajana). Najwcześniejsze eposy mają charakter zbioru opowieści mitycznych i wywodzą się często z czasów, w których grupa ich autorów nie znała pisma.

Epopeja, to główny gatunek epicki wykształcony w starożytności, który później zastąpiła powieść. Epopeja jest rozbudowanym utworem wierszowanym przedstawiającym dzieje mitycznych, legendarnych lub historycznych bohaterów na tle wydarzeń przełomowych dla danej społeczności narodowej. W epopei na plan pierwszy wysuwa się fabuła, narrator wszechwiedzący i obiektywny ujawnia się w inwokacji (początkowe wersy utworu skierowane do bogów, muz itp.), całość zaś przedstawia z epickim dystansem. Styl epopei jest podniosły, dostosowany do heroicznych czynów bohaterów, obfituje w realistyczne, drobiazgowe opisy ważnych przedmiotów i sytuacji. Technika poetycka Homera wywodzi się z tradycji ustnej. Eposy Homera zawierają świadectwa że przed nimi istniały ustne opowieści czy pieśni. Iliada nie przedstawia całego oblężenia Ilionu (Troi), jak można by wnosić z tytułu. Bardziej przystawałby do treści poematu tytuł „Achilleida". Homer bowiem ukazuje jeden z epizodów ostatniego roku dziesięcioletniej wojny o Troję: gniew Achillesa, którego obraził wódz Greków Agamemnon, zabierając mu brankę wojenną Bryzeidę. Wycofanie się Achillesa z udziału w walkach powoduje przewagę Trojan i śmierć jego przyjaciela Patroklosa. Dopiero po tym zdarzeniu główny bohater wraca na pole bitwy i w pojedynku z Hektorem, synem króla Troi, dokonuje zemsty. Księgi Iliady wypełnia więc tematyka bohaterska i batalistyczna.

Odyseja. Świat przedstawiony kształtują baśniowe przygody Odyseusza, wracającego spod Troi na rodzinną wyspę Itakę. Jego dziesięcioletnią tułaczkę po morzu spowodowali nieprzychylni mu bogowie, mszcząc się za zagładę ulubionego miasta (przebiegły Odyseusz zbudował ogromnego drewnianego konia i wprowadził go do Troi z ukrytymi wewnątrz wojownikami greckimi). Ludzie i bogowie. Różny jest także ogólny ton i klimat obydwu epopei. W Iliadzie jest on podniosły, heroiczny; najwyższą wartością jest męstwo, waleczność. Epopeja ta jest tragiczna, od początku znane są przyszłe wypadki: wiadomo, że zginą Hektor i Achilles, że Troja padnie. Bohaterowie spod Troi są wyidealizowani, wyolbrzymieni są herosami właśnie, półbogami (Achilles jest synem bogini). Obok „powiększonych" ludzi występują jakby „pomniejszeni" bogowie: rządzą oni światem, decydują o ludzkich losach, ale biorą udział w bitwie jak ludzie i odnoszą w niej rany. Nad bogami panuje Mojra Przeznaczenie która działa za ich pośrednictwem i jest wyrazem niezmiennego porządku świata. Nie ma w Iliadzie wyraźnej granicy między ludźmi a bogami, nie są oni jeszcze siłami moralnymi, nie przewyższają ludzi pod względem etycznym. W późniejszej Odyseji heroiczny ton Iliady uległ obniżeniu. Przygody Odyseusza nie są tragiczne, od początkowej narady bogów wiemy, że jego tułaczka zakończy się szczęśliwie. Bohater jest inaczej kreowany niż w Iliadzie. Inni są też bogowie. Ich udział w kierowaniu losem bohaterów jest znacznie mniejszy niż w Iliadzie (z wyjątkiem szczególnej opieki Ateny), Mojra nie występuje tu jako samodzielna siła, a bogowie odgrywają rolę stróżów moralności: opieka bogów jest karą dla występnych, nagrodą dla cnotliwych (z wyjątkiem Posejdona, który mści się na Feakach). Nie uległy jednak zmianie same pojęcia moralne: w Odyseji, jak w Iliadzie, pełno jest prymitywnego okrucieństwa (rzeź zalotników).

Epicka rozlewność. Narracja płynie bardzo wolno. Poeta unaocznia dokładnie wszystkie zdarzenia i zjawiska, ukazuje związki przestrzenne i czasowe, wyjaśnia przeżycia i myśli bohaterów; bohaterowie ukazani są bez niedomówień, jako pełni ludzie. Narrator nie przedstawia czynności równoczesnych, lecz każdą opisuje kolejno, stąd płynie dokładność plastycznego opisu: możemy zobaczyć każdy ruch, gest, szczegół. Narrator przedstawia zdarzenia z epickim dystansem: nie komentuje ich i nie ocenia, możemy jednak odczytać jego stosunek do bohaterów i zdarzeń ze sposobu mówienia. Charakterystyczne dla Homera są rozbudowane porównania, tworzące swoiste obrazy poetyckie; one to właśnie zwalniają tempo akcji, zatrzymują uwagę czytelnika na przedstawionym zdarzeniu czy opisie, wywołując nastrój podniosły. Z upodobaniem stosowało je później wielu późniejszych epików (Mickiewicz w Panu Tadeuszu), a nazwano je porównaniami homeryckimi.

Znane eposy w literaturze:

Gilgamesz - literatura akkadyjska - 20 wiek p.n.e
Enuma Elisz - literatura babilońska
Ramajana - literatura sanskrycka - II wiek p.n.e. - II wiek n.e.
Mahabharata - literatura sanskrycka - IV wiek p.n.e. - IV wiek n.e
Iliada - literatura grecka - VIII wiek p.n.e
Odyseja - literatura grecka - VIII wiek p.n.e
eposy Hezjoda
Roczniki - literatura rzymska - Enniusz - II wiek p.n.e.
Eneida - literatura rzymska - Wergiliusz - I wiek p.n.e
Farsalia - literatura rzymska - Lukan - I wiek n.e.
Achilleida - literatura rzymska - Stacjusz - I wiek n.e.
Tebaida - literatura rzymska - Stacjusz - I wiek n.e.
Punica - literatura rzymska - Silius Italicus - I wiek n.e.
Argonautica - literatura rzymska - Waleriusz Flakkus - I wiek n.e.

Podobne tematy

Motywy mitologiczne i biblijne inspiracją dla twórców współczesnych.

-Jan Kochanowski "Czego chcesz od nas Panie" - motyw...

Dramat Sławomira Mrożka

Sławomir Mrożek (ur. 29 czerwca (błędna,...

Wielcy polskiego oświecenia: Leszczyński, Konarski, Staszic, Kołłątaj

KONARSKI Stanisław (1700-1773): Pijar, pedagog,...

Rodzaje i gatunki literackie w II poł. XVIII wieku...

Oświecenie w Polsce trwa od połowy XVII wieku do...

Kazimierz Wierzyński - arbiter elegantiarum liryki międzywojennej

Określenie arbiter elegantiarum wprowadził po raz...

Żródła: wikipedia.pl, teksty nadesłane

Serwis matura memento.pl jest serwisem społecznościowym, publikuje materiały nadesłane przez internautów i nie odpowiada za treść umieszczanych tekstów oraz komentarzy. Serwis matura memento.pl dokłada wszelkich starań, aby weryfikować nadsyłane materiały oraz dbać o ich zgodność z polskim prawem.
  

Ebooki edukacyjne

Dobre wypracowania
Jak samodzielnie pisać wypracowania i otrzymywać z nich wysokie oceny bez większego wysiłku?

Jak zdać egzamin?
Poznaj metody i sztuczki, aby bezstresowo i zawsze pozytywnie zdać każdy egzamin!

Techniki pamięciowe dla każdego
Jak wykorzystać moc swojego umysłu poprzez efektywne techniki pamięciowe i zapamiętać wszystko czego potrzebujesz?

Szybka nauka języków obcych
Jak szybko i skutecznie uczyć się języków obcych, wykorzystując możliwości własnego umysłu?

Szybka nauka
93 specjalne ćwiczenia, dzięki którym nauka nie będzie sprawiać Ci problemów