Cesarstwo Ottonów

Cesarstwo Ottonów jest nieoficjalną nazwą jakiej używa się na określenie Świętego Cesarstwa Rzymskiego pod rządami Ottona I, zwanego Wielkim (panował w latach 936-973) oraz jego syna (973-983) i wnuka (983-1002), którzy również nosili imię Otton. Okres Cesarstwa Ottonów charakteryzuje się wzmocnieniem władzy królewskiej i cesarskiej wobec niemieckich książąt plemiennych oraz uzależnieniem papieży od cesarza, co w praktyce oznaczało desygnowanie przez niego kandydatów do tronu papieskiego. W dobie Cesarstwa Ottonów nastąpiła także odbudowa karolińskiej idei uniwersalnej monarchii chrześcijańskiej Europy. Interweniując dwukrotnie na rzecz papieża ( w 951 i 961 roku) w ogarniętej politycznym chaosem Italii Otto I koronował się w Mediolanie na króla Longobardów, po czym upomniał się o koronę cesarską. Otrzymał ją w 962 roku w Rzymie z rąk papieża Jana XII. Dzięki odnowieniu cesarstwa powstało państwo nawiązujące do tradycji starożytnego Rzymu oraz imperium Karola Wielkiego.

Ogromnym sukcesem polityki Ottona I było ożenienie syna Ottona II z księżniczką bizantyjską Teofano oraz wymuszenie na papieżu koronowania go na cesarza. Przeprowadzona za życia ojca koronacja zapewniała ciągłość godności cesarskiej w dynastii saskiej, zaś ślub z Teofano oznaczał uznanie tytułu cesarskiego królów niemieckich przez Konstantynopol.

Tereny monarchii Karola Wielkiego były najeżdżane przez Wikingów i Madziarów. Dotyczyło to również i monarchii wschodniofrankijskiej.(państwo wschodniofrankijskie, które na mocy układu w Verdun otrzymał Ludwik Niemiecki, przeżywało za jego następców okres upadku i wewnętrznego rozbicia ) Władza centralna nie była w stanie zorganizować obrony i bezpieczeństwa, a więc poszczególne części musiały radzić sobie same. W Niemczech doszło do odtworzenia księstw szczepowych. Na ich czele stały wpływowe rody możnowładcze i tak powstały księstwa Bawarii, Saksonii, Frankonii, Szwabii.

W 911 r. wymarła wschodnio- frankijska linia Karolingów. Wtedy książęta wybrali Konrada - księcia Szwabii na króla Niemiec. Nie wszyscy jednak uznali ten wybór. Toczyły się zażarte walki, król umierając na swego następcę wyznaczył Henryka I- księcia saskiego, który panował w latach 919- 936 (był on z dynastii saskiej, która panowała nieprzerwanie do poł. XI w.). Henryk zerwał z zasadą dzielenia królestwa i na następcę wyznaczył drugiego ze swoich synów- Ottona I. Udało mu się także przeprowadzić jego wybór w 929 r. Henryk prowadził aktywną politykę zewnętrzną, przyłączył Lotaryngię, głównym jego osiągnięciem było jednak pobicie Węgrów nad rzeką Unstrutą w 933 r. Podjął również ekspansję przeciw Słowianom Połabskim, którym narzucił swoje zwierzchnictwo. Jego następca Otton I (936- 973 ) również prowadził politykę centralizacji. Oparł się przy tym na kościele. Wyglądało to w ten sposób, że dobra, które były dotąd nie użytkowane włączył do domeny królewskiej i uczynił z nich nadania dla opactw i biskupstw, oczywiście mając wpływ na wybór tych dostojników. Dzięki temu mógł w jakiś sposób uniezależnić się od świeckich feudałów. Dużym sukcesem Ottona I było powtórne odparcie Węgrów w bitwie na Lechowym Polu w 955 r., a także w tym samym roku stłumił powstanie Słowian Połabskich. Do jego sukcesów należy także to, że władca czeski uznał się jego lennikiem i to, że w roku 951 uzyskał koronę króla Longobardów. Tak, więc mógł tytułować królem Franków i Longobardów. Ukoronowaniem jego polityki była ponowna wyprawa do Włoch na wezwanie papieża.( papież miał kłopoty w polityce zew. i wew. ), gdzie 2.II. 962 r. w bazylice św. Piotra władca Franków i Longobardów został ukoronowany na cesarza.

Było to epokowe wydarzenie w dziejach Europy, głownie Italii i Niemiec, albowiem odtąd godność cesarska połączona została z godnością króla Niemiec. Godność cesarska tworzyła pewien imperialny program polityczny, a mianowicie taki, że cesarz rzymski jest zwierzchnikiem wszystkich ludów chrześcijańskich i kościoła, z tym, że o ile dla władców Europy zach. było to pierwszeństwo czysto tytularne, o tyle dla władców Europy wsch. (Polski, Czech, Węgier) wiązało się z roszczeniami do zwierzchnictwa i trybutu. Co więcej cesarz uważał się również za suwerena wobec państwa kościelnego, oraz uważał, że Niemcy i Italia stanowią jedną całość.

Każdy z królów niemieckich by uzyskać koronę cesarską musiał udawać się do Włoch, co wiązało się z kosztami jak i pewnym wysiłkiem zbrojnym, albowiem oba te kraje nic nie łączyło. I taki wysiłek będzie kontynuowany aż do XIII w.

Otton zostając cesarzem przejął również ideę misji nawracania Pogan. Na wschodnich granicach cesarstwa utworzone zostało biskupstwo misyjne w celu nawracania Słowian (metoda saska ). Została odnowiona idea uniwersalistycznego cesarstwa, które miało obejmować wszystkich chrześcijan oraz w zadaniu tej polityki prowadzić misję nawracania Pogan. Polityka tego typu jest szczególnie niebezpieczna dla państw słowiańskich.