Demokracja ateńska

Demokracja ateńska była formą ustroju polis ateńskiej, położonej w greckiej krainie Attyce. Zazwyczaj uważa się, że trwała od początków VI do połowy IV wieku p.n.e., z przerwami. W V wieku populacja Aten liczyła około 50 tys. ludzi. Było to jedno z większych miast, gdyż w tamtych czasach sporej wielkości miasta liczyły ok. 10 tys. Ateny były pierwszą i najważniejszą w czasach starożytnych demokracji.

Podstawą demokracji ateńskiej były rządy większości. Zgromadzenie wszystkich obywateli płci męskiej brało udział w głosowaniu (demokracja bezpośrednia). Wybierani urzędnicy podejmowali decyzje - starożytni nie uważali takiego systemu za demokrację, lecz oligarchię. Demokracja znaczyła (i dla niektórych wciąż znaczy) równość w podejmowaniu decyzji, nie wybór osób mających takie zadanie (demokracja pośrednia). Istniało kilka przepisów i ograniczeń dotyczących władzy zgromadzenia, z wartym odnotowania Graphe Paranomon (także ustalonym przez zgromadzenie), które nie pozwalało na przyjęcie prawa sprzecznego z innym.

Przeciwnicy demokracji nazywali ją ochlokracją (gr. ochlos), co odnosi się szczególnie do jej formy późniejszej, po Peryklesie.

Głosowanie odbywało się w miejscach publicznych przez podniesienie rąk, czasem przez fizyczny podział ("Wszyscy którzy są za, idą na lewo"), a czasem na piśmie lub przez wrzucenie kamienia. Głosować mogli tylko dorośli mężczyźni. Kobiety, dzieci, niewolnicy oraz obcokrajowcy, których wielu zamieszkiwało w Atenach, nie mieli prawa głosu.

Zgromadzenia ludowe-każdy pełnoletni obywatel Aten płci męskiej miał prawo głosować i przemawiać na zgromadzeniach które odbywały się ok.40 razy w roku.Prawo to nie przysługiwało kobietom i niewolnikom. Uczestnicy wspólnie podejmowali decyzję np:

- kierowali administracją,

- polityką wewn. i zewn.

Debaty polityczne - W zebraniach często uczestniczyło nawet 60000 obywateli,którzy dyskutowali przezwiele godzin. Obowiązki obywatelskie-Ateńczycy pełnili też roamaite funkcje państwowe,od sędziów po dowódców wojskowych,przy czym większość stanowisk obsadzano w drodze losowania. Ostracyzm 1 w roku zgromadzenie zastanawiało się czy któryś z obywateli nie stanowi zagrożenia dla stabilności Aten. Karą w takim przypadku było wygnanie z miasta na 10 lat.Za lub przeciw takiej decyzji głosowano wypisując imiona podejrzanych na glinianych skorupkach.

W VII w.p.n.e Solon został powołany przez arystokrację ateńską aby przeprowadził reforme ustroju które miała usunąć przyczyny niezadowolenia chłopów.Dokonał on podziału społecznego według majątku(4 klasy),skasował długi chłopów i odkupił ich z niewoli.

1 -kupcy,rzemieślnicy,bog. część aryst. Jej członkowie mieli prawo wyłącznie do spraw.urzędów ale

byli obciążani rozmaitymi świad.na rzecz społeczności w czasie wojny tworzyli jazdę.Członkowie pierw. 3 grup miel stawać z wyp. ciężkozbrojnego piechura. Najbiedniejsi służyli jaki wioślarze w flocie.

2-chłopi

3-ubożsji

4-obyw.bez majątku.

Podzielił Attykę na 3 okręgi(pobrzeża,środkową) każdy okrąg na 10 części. W każdym kręgu była 1 Fyla (50 przedstawicieli i rada 500)wybierano 1 startega na 1 rok.