Dorobek polskiego piśmiennictwa średniowiecznego
Język polski, ŚredniowieczeChronologicznie pierwszym zabytkiem jest geograficzno-historyczny opis anonimowego autora, sporządzony w Bawarii i dlatego skrótowo nazwany Geografem Bawarskim. Rękopis ten pochodzi z IX w. Zawiera nazwy plemion polskich.
Drugi zabytek to najdawniejszy polski dokument, tzw. "Dagome iudex", w którym Mieszko I oddawał państwo pod opiekę papieża. Dokument ten został sporządzony najprawdopodobniej ok. 990 r.
Trzeci chronologicznie zabytek to Kronika merseburskiego biskupa Thietmara, zawierająca m.in. opis walk niemiecko-polskich w latach 1000, 1010, 1015. Thietmar wymienia nazwy niektórych plemion polskich, grodów i rzek, wymienia także imię Bolesława Chrobrego.
Kolejnym i o wiele obszerniejszym jest zabytek z XII wieku. "Bulla gnieźnieńska" pochodzi z 1136 roku i została sporządzona w kancelarii papieskiej. Rękopis zawiera rejestr dóbr arcybiskupa gnieźnieńskiego, zatwierdzonych przez papieża. W treść zostało wplecionych 410 wyrazów polskich, tzw. nazw miejscowych i osobowych.
Prawdopodobnie z pierwszej poł. XIII w pochodzi najstarsza polska pieśń religijna, a zarazem artystycznie najwybitniejszy tekst polskiego średniowiecza - "Bogurodzica". Jej najdawniejszy przekaz pochodzi z 1407 r. Czas powstania zabytku jest sporny; badacze określali hipotetyczny czas jej powstania w rozpiętości od X w. (legenda związana z autorstwem św. Wojciecha) aż do końca XIV w.
"Księga henrykowska" zawiera dzieje klasztoru cystersów, a także wśród zapisków z 1270 roku znajduje się pierwsze zdanie w języku polskim: "daj, ać ja pobruszę, a ty poczywaj" (daj, niech ja pomielę, a ty odpoczywaj).
"Kazania świętokrzyskie" pochodzą z końca XIII lub z początku XIV w. Zachowały się kazania (w całości lub częściowo) na dni:
-
- św. Michała
- św. Katarzyny
- św. Mikołaja
- Bożego Narodzenia
- Trzech Króli
- Matki Boskiej Gromnicznej
Z pocz. XV w. pochodzą "Kazania gnieźnieńskie", których rękopis składa sę ze 103 kazań łacińskich i 10 polskich. Polska część zabytku obejmuje kazania:
-
- 4 na Boże Narodzenie
- 1 o Janie Chrzcicielu
- 1 o św. Marii Magdalenie
- 1 o św. Wawrzyńcu
- 1 o św. Bartłomieju
- 2 o Janie Ewangeliście
Podobne tematy"Nie-Boska komedia" jako dramat niepełnych racji
Pierwsze wydanie "Nie-Boskiej komedii" ukazało się... Wokulski - co mnie fascynuje i budzi szacunek, a co drażni i wzbudza sprzeciw.
Głównym tematem powieści Bolesława Prusa było, jak... "Powrót posła" - komedia polityczna i obyczajowa
Wystawiona na kilka miesięcy przed ogłoszeniem... Gatunki literackie oświecenia wyrazem tendencji epoki i ich charakterystyka.
Można stwierdzić, że były to gatunki użytkowe,... Prawdy moralne zawarte w "Dziadach" części II i IV
1) Adam Mickiewicz jest autorem trzech części... |
Serwis matura memento.pl jest serwisem społecznościowym, publikuje materiały nadesłane przez internautów i nie odpowiada za treść umieszczanych tekstów oraz komentarzy. Serwis matura memento.pl dokłada wszelkich starań, aby weryfikować nadsyłane materiały oraz dbać o ich zgodność z polskim prawem.
Ebooki edukacyjne
Dobre wypracowania
Jak samodzielnie pisać wypracowania i otrzymywać z nich wysokie oceny bez większego wysiłku?
Jak zdać egzamin?
Poznaj metody i sztuczki, aby bezstresowo i zawsze pozytywnie zdać każdy egzamin!
Techniki pamięciowe dla każdego
Jak wykorzystać moc swojego umysłu poprzez efektywne techniki pamięciowe i zapamiętać wszystko czego potrzebujesz?
Szybka nauka języków obcych
Jak szybko i skutecznie uczyć się języków obcych, wykorzystując możliwości własnego umysłu?
Szybka nauka
93 specjalne ćwiczenia, dzięki którym nauka nie będzie sprawiać Ci problemów