Filozofia antyczna
Język polski, Antyk
Sokrates
Sokrates zajmował się tylko człowiekiem. Zajmowało go jedynie to, co można było ulepszyć, czyli działał na polach etyki i logiki.
Jego poglądy etyczne można sformułować w trzy główne tezy: Cnota jest dobrem bezwzględnym. Cnota to według Sokratesa moralne zalety człowieka, właściwe tylko gatunkowi ludzkiemu, takie jak: sprawiedliwość, odwaga, panowanie nad sobą. Człowiek powinien zabiegać o dobro najwyższe nie licząc się z niebezpieczeństwami czy śmiercią, poświęcając dobra niższe i pozorne. Sokrates był pierwszym, który wyróżnił dobra moralne. Cnota wiąże się z pożytkiem i szczęściem. Sokrates widział związek pożytku z dobrem. Tylko to co dobre może być pożyteczne. Podobnie miał się stosunek dobra do szczęścia: szczęście wynika z cnoty. Cnota jest wiedzą. Wszelkie zło pochodzi z nieświadomości: nikt umyślnie i z świadomością zła nie czyni. Wniosek: ludzie dążą do szczęścia i pożytku - prawdziwe szczęście i pożytek daje tylko dobro - prawdziwym dobrem jest cnota. Cnota, szczęście i rozum są nierozłączne.
Platon
Platon był idealistą, twierdził, że we wszystkich dziedzinach bytu i działania obok pierwiastków realnych, które są przemijające istnieją pierwiastki idealne, które są wieczne, i że pierwiastki idealne mają przewagę nad realnymi. Na czele jego filozofii stało pojęcie idei, a także dobra i duszy. Platon był przekonany, że istnieje byt idealny a byt realny jest od niego zależny. Dusza istnieje niezależnie od ciała a ciało jest niższe i zależne od niej. Złączenie z ciałem nie jest dla duszy niezbędne. Platon był przekonany, że istnieje wiedza wrodzona, rozumowa, niedoświadczalna i że wiedza zmysłowa jako zależna i niepewna musi jej być podporządkowana. Platon uważał, że właściwym celem człowieka są dobra idealne, i że dobra realne, jako niższe, powinny im być podporządkowane i traktowane tylko jako środki. Jednocześnie twierdził, że poprzez cele realne, względne, skończone, doczesne można w końcu osiągnąć cele idealne, wieczne.
Arystoteles
Arystoteles unikał rozwiązań skrajnych, był skłonny do uznania cząstki prawdy, jaka w każdym z rozwiązań tkwi. Arystoteles twierdził, że nie ma innych rzeczy niż realne, lecz ich osnową jest idealna ich istota. W rzeczach jednostkowych należy szukać ogólnej ich istoty. Poznanie odbywa się według Arystotelesa empirycznie, przy udziale zmysłów, lecz wyniki tego poznania są całkowicie realne. W etyce najwyższym dobrem nie jest cnota a szczęście. Szczęście rozumie się nie jako doznawanie przyjemności, ale jako działalność godną człowieka, rozumną i cnotliwą. Przez cnotę należy dochodzić do szczęścia. Od Arystotelesa pochodzi podział filozofii, wyodrębnienie logiki, opracowanie psychologii, nowe pojęcia metafizyczne takie jak: forma, materia, Bóg, energia.
Stoicy
Stoicy za najwyższe szczęście i dobro człowieka uznali cnotę (ten kierunek był pogłębieniem myśli Sokratesa). Stoicy głosili niezależność człowieka od natury i zgodność z nią. Szczęścia można według nich być całkowicie pewnym tylko gdy opanuje się zewnętrzne okoliczności lub się od nich uniezależni. Ponieważ to pierwsze było niewykonalne należało się od nich uniezależnić - należy zapanować nad sobą. Cnota to dobro jedyne - wszystko poza nią, na przykład pieniądze lub sława, może być źle użyte i dlatego dobrem nie jest. Cnota nie polega stopniowaniu. Albo się ją ma albo nie. Aby dążyć do szczęścia należy zobojętnieć na dobra doczesne i kierować się w życiu wyłącznie rozumem a nie emocjami. Ideałem stoików był mędrzec, żyjący cnotliwie a przez to bogaty wewnętrznie i wolny, obojętny na emocje i uczucia, ni e przywiązujący wagi do dóbr materialnych.
Epikureizm
Punktem wyjścia dla epikurejczyków było założenie, że szczęście jest największym dobrem. Według nich szczęście polega na doznawaniu przyjemności a nieszczęście na doznawaniu cierpienia. Do szczęścia wystarczy jednak w zupełności brak cierpienia. Zdrowie ciała i spokój duszy zapewniają radość. Według epikurejczyków dobra, które posiadamy powinniśmy używać docześnie, bo dobro jest przemijające i jednorazowe - nie ma co liczyć na przyszłe bytowanie ("carpe diem" - chwytaj dzień). Są dwa zasadnicze sposoby na szczęście: cnota i rozum. Są to jednak tylko środki, i same w sobie nie są cenne. Człowiek nie powinien poddawać się myślom, gdyż te łatwo błądzą i dostarczają nowych cierpień. Wewnętrzny spokój, rozumne i cnotliwe życie prowadzą do osiągnięcia osobistego szczęści, które z kolei przyczynia się do szczęścia ogółu.
Podobne tematyRealne i etymologiczne znaczenie wyrazów - omów zagadnienie na wybranych przykładach
Etymologia to dział historii języka zajmujący się... Wyjaśnij pojęcie "literatura realistyczna" odwołując się do wybranych przykładów.
Jest to nurt literatury pozytywistycznej, który... Jak rozumiesz termin "przystosowanie"?
Materialna forma życia człowieka, jego głęboko... Pamiętnik Rzeckiego jako przykład postawy romantycznej
W "Lalce" mamy do czynienia z trzema pokoleniami... "Echa leśne" S. Żeromskiego a archetyp "Antygony"
Pierwszą część utworu stanowi realistyczny obraz,... |
Serwis matura memento.pl jest serwisem społecznościowym, publikuje materiały nadesłane przez internautów i nie odpowiada za treść umieszczanych tekstów oraz komentarzy. Serwis matura memento.pl dokłada wszelkich starań, aby weryfikować nadsyłane materiały oraz dbać o ich zgodność z polskim prawem.
Ebooki edukacyjne
Dobre wypracowania
Jak samodzielnie pisać wypracowania i otrzymywać z nich wysokie oceny bez większego wysiłku?
Jak zdać egzamin?
Poznaj metody i sztuczki, aby bezstresowo i zawsze pozytywnie zdać każdy egzamin!
Techniki pamięciowe dla każdego
Jak wykorzystać moc swojego umysłu poprzez efektywne techniki pamięciowe i zapamiętać wszystko czego potrzebujesz?
Szybka nauka języków obcych
Jak szybko i skutecznie uczyć się języków obcych, wykorzystując możliwości własnego umysłu?
Szybka nauka
93 specjalne ćwiczenia, dzięki którym nauka nie będzie sprawiać Ci problemów