Gatunki literackie pochodzące ze starożytności.

• epopeja "Iliada" i "Odyseja" Homera (epopeje greckie), "Eneida" Wergiliusza (epopeja rzymska) utwór epicki, pisany wierszem lub prozą, ukazujący wszechstronnie i szczegółowo życie narodu (społeczeństwa) w przełomowym momencie historycznym; charakterystyczne jest wprowadzenie bogatego tła obyczajowego, realizm przedstawienia, wielowątkowość akcji pozwalająca ogarnąć wiele środowisk i odzwierciedlić wszechstronnie życie społeczeństwa;
• anakreontyk lekki i pogodny w nastroju utwór poetycki głoszący pochwałę beztroskiego życia, wina, sztuki i miłości, uroków mijającej chwili; nazwa wywodzi się od Anakreonta z Teos (VI V w. p.n.e.);
• epigramat zwięzły, utwór poetycki, na ogół dowcipny, cechujący się aforystycznością ujęcia i wyrazistością pointy, często o ch
• hymn pieśń błagalna lub/i narracyjna, zawierająca pochwałę bóstwa, legendarnych bohaterów, upersonifikowanych zjawisk lub idei, utrzymywana w stylu wzniosłym, na ogół rozwijająca się wg. schematu przemówienia, poczynając od apostroficznego zwrotu na początku; autorzy hymnu przemawiają w imieniu pewnej zbiorowości, snują rozważania moralne, niekiedy wyznania osobiste;
• pean (pieśń ku czci Apollina), pieśń pochwalna, dziękczynna, czasem zwycięska, pełna patosu;
• dytyramb pieśń pochwalna, pierwotnie w starożytnej Grecji śpiew obrzędowy na cześć Dionizosa, w okresie późniejszym (VI V w. p.n.e.) utwór liryczny, z którego wywodzą się tragedia i komedia antyczna
• pieśń gatunek liryczny, wywodzący się ze starożytnych pieśni obrzędowych, śpiewanych przy akompaniamencie muzyki; pieśń cechuje uproszczenie budowy, prosta składnia, układ stroficzny, występowanie refrenów
• tragedia gatunek dramatu, w którym są przedstawione dzieje bohaterów skazanych nieuchronnie na niepowodzenie, uwikłanych w konflikt dwóch racji, nie dających się pogodzić (np. konflikt prawa boskiego i prawa państwowego w Antygonie Sofoklesa); bohaterowie uświadamiają sobie tę nieuchronność, przenikając zarazem istotę swego losu; nie rezygnują jednak ze swoich dążeń; tragedia była gatunkiem wysokiego, wzniosłego stylu, bogactwo figur stylistycznych; tragedia wywodzi się z obrzędowych dytyrambów na cześć Dionizosa;
• Mit jest opowieścią o stałej warstwie fabularnej wyrażającej wierzenia danej społeczności. Mit wyraża emocje najczęściej zbiorowe, np. lęk, niepokój, podniecenie, radość. To, co niejasne, chwiejne, nieokreślone, otrzymuje wyraz i kształt w opowiadaniu mitycznym. Głównymi bohaterami mitów są bogowie, demony i herosi, tj. ludzie obdarzeni nadprzyrodzonymi właściwościami, półbogowie (niekiedy zrodzeni ze związku bóstwa i człowieka). Mit tworzy świętą przestrzeń miejsce, na którym żyją bogowie (np. Olimp).

Podziału literatury dokonał Arystoteles dzieląc ją na:

• epikę epopeja (Grecy); przypowieść (parabola) i saga rodzinna (dwa gatunki z Biblii) w epice charakterystyczne jest występowanie fabuły w
• dramat tragedia (Grecy), komedia (Grecy), dialog filozoficzny (Biblia) w dramacie charakterystyczny jest dialog przeznaczony do wystawienia na scenie;
• liryka pieśń (Horacy Grecy), dytyramb (Grecy), hymny (Grecy), pean (Grecy), epigramat (Grecy), anakreontyk (Grecy), psalm i tren (Biblia);