Jacek Soplica jako nowy typ bohatera romantycznego.

Jacek Soplica jest następnym ogniwem w ewolucji bohatera romantycznego. Niektóre jego cechy podobne są do tych z jakimi zetknęliśmy się u Konrada Wallenroda, Konrada z III części "Dziadów" czy innych. Wiele cech pojawia się po raz pierwszy dopiero u Jacka.

1. Cechy Jacka jako bohatera romantycznego
a) tajemniczość - najczęściej występuje w przebraniu. Długo nie wiemy nic na temat jego przeszłości. Jego zachowanie pozwala przypuszczać, że jest dziwnym księdzem
b) niezwykła indywidualność - niezwykły życiorys, duża inteligencja, odwaga, przedsiębiorczość, pomysłowość, wrażliwość emocjonalna i moralna
c) szaleństwo - popada w nie po otrzymaniu czarnej polewki i po zabiciu Stolnika
d) wielka romantyczna miłość - jedyna na całe życie, nieszczęśliwa, niemożliwa do spełnienia ze względu na różnice społeczne
e) bunt wobec świata - buntuje się przeciwko przesądom stanowym, które nie pozwalają na małżeństwo z Ewą, a także przeciw złu i niewoli narodowej
f) urażona duma i zemsta
g) samotność; z przymusu - gdy Stolnik odmawia oddania mu ręki swej córki; z wyboru - gdy w celu odkupienia win rezygnuje z rodziny, przyjaciół, zmienia nazwisko i wstępuje do klasztoru
h) konflikt wewnętrzny - Jacek nie może pogodzić się z niesprawiedliwością świata, który nie pozwala na związek zakochanych, odczuwa wyrzuty sumienia po zamordowaniu Stolnika. Kiedy podejmuje działalność emisariusza, nie jest do końca przekonany o skuteczności swych działań i poświęceń.

2. Cechy, które świadczą o przekroczeniu dotychczasowego modelu bohatera romantycznego
a) przemiana zbrodniarza w pokutnika (zamiast pychy pokora, zamiast buntu zgoda na ofiarę)
b) rezygnacja z romantycznego indywidualizmu (Ksiądz Robak to człowiek cichy, pokorny, ofiarny i anonimowy, całkowicie podporządkowujący swe życie sprawie o którą walczy)
c) symboliczny sens przemiany (Ksiądz Robak nie jest już indywidualnością, ile bohaterem będącym nie jako wcieleniem losu narodowego)
d) w przeciwieństwie do Konrada Wallenroda czy Konrada z III części "Dziadów" nie chce on jako samotna jednostka przynieść wolności krajowi. Chce uzyskać ją na drodze ogólnonarodowego powstania. Jego zdaniem jest to jedyna szansa na pozytywne załatwienie tej sprawy.