Jeziora

Jezioro - naturalny śródlądowy zbiornik wodny, którego występowanie uwarunkowane jest istnieniem zagłębienia (misy jeziornej), w którym mogą gromadzić się wody powierzchniowe, oraz zasilaniem przewyższającym straty wody wskutek parowania lub odpływu. Powstanie mis jeziornych wiąże się przede wszystkim z procesami geologicznymi. Zasilanie należy natomiast przede wszystkim od warunków klimatycznych.

Jeziora klasyfikuje się według sposobu powstania niecki, lub też według cech hydrologicznych, fizycznych, chemicznych i biologicznych. Oficjalnie nie stosuje się w klasyfikacji minimalnej powierzchni, chociaż często spotyka się zdanie, że jeziorem powinny być zbiorniki powyżej 1 hektara. Jeziora mogą być odpływowe, przepływowe, bezodpływowe.

Tektoniczne - ich misy stanowią zapadnięte części skorupy ziemskiej w formie rowów lub rozległych zapadlisk (Bajkał, Martwe, Niasa, Tanganika, Wiktorii, Ladoga, Górne)

Wulkaniczne - w kraterach wygasłych wulkanów, w dolinach przegrodzonych spływającą lawą (Crater Lake w Oregonie, Sewan w Armenii)

Meteorytowe (kosmiczne) - powstałe wskutek uderzeń meteorytów, np. Pingualuit w Quebec w Kanadzie

Reliktowe - stanowią część dawnego morza (Kaspijskie, Aralskie, Ilmen)

Polodowcowe - powstałe dzięki erozyjnej i akumulacyjnej działalności lądolodów i lodowców górskich oraz wód roztopowych

• rynnowe - wąskie, długie, o stromych brzegach, głębokie (Hańcza, Jeziorak, Gopło)
• morenowe - w zagłębiu moreny dennej, zwykle płytkie i rozległe (Mamry, Śniardwy)
• morenowe dolinne (podgórskie) - w dolinie odciętej przez morenę (Como, Garda, Maggiore)
• wytopiskowe (oczka) - w zagłębieniach po wytopionych bryłach lodu (w morenie dennej) (małe jeziora, często bez nazwy)
• karowe (cyrkowe) - zajmują dawne cyrki lodowcowe (Czarny Staw nad Morskim Okiem w Tatrach i Mały Staw w Karkonoszach)

Jeziora krasowe - w zapadliskach lub lejkach krasowych (na Półwyspie Bałkańskim i Polesiu Lubelskim)

Jeziora meandrowe (starorzecza) - w odciętych odcinkach dolin rzek (Czerniakowskie)

Jeziora deltowe - w deltach dużych rzek (Dąbie, Drużno)

Jeziora eoliczne (deflacyjne i wydmowe) - w nieckach i w obniżeniach pomiędzy wydmami (Czad, liczne okresowe i epizodyczne jeziora pustyń)

Jeziora przybrzeżne - w oddzielonych od morza zatokach, lagunach lub obniżeniach zatopionych przez wody gruntowe na skutek podnoszenia się poziomu morza (Maracaibo, Sarbsko, Łebsko, Gardno, Jamno)

Termiczna klasyfikacja jezior:

• jeziora polarne - mają stale odwrócone uwarstwienie termiczne wody. Maksymalna temperatura wody nie przekracza +4 ^оC
• jeziora umiarkowane - mają najbardziej rozwinięty cykl termiczny: w lecie cechuje je uwarstwienie proste, natomiast zimą odwrócone, wiosną i jesienią stan homotermii
• jeziora subtropikalne - nie mają uwarstwienia odwróconego, cały rok występują w nich proste uwarstwienia. Charakterystyczną cechą tego uwarstwienia jest duża różnica temperatury pomiędzy wodą powierzchniową a denną, która jest zbliżona do +4 ^оC
• jeziora tropikalne - cechuje je tylko uwarstwienie proste i małe różnice pomiędzy temperaturą epilimionu i hypolimnionu, którego wody są cieplejsze niż w subtropkalnych jeziorach.

Rodzaje jezior ze względu na częstość cyrkulacji wody: