Kalendarz

Geografia, Geografia fizyczna

Kalendarz - umowna, przyjęta w danej społeczności bądź kulturze rachuba czasu. Dzieli ona czas na powtarzające się cyklicznie okresy, związane najczęściej z cyklami przyrody. Słowo kalendarz pochodzi od łacińskiego słowa 'kalendae'. Według archeologów, pierwszymi którzy go wynaleźli byli Sumerowie. Uczyli się oni o księżycu i wymyślili kalendarz który przedstawiał rok jako sumę dwunastu księżycowych miesięcy. Aby nadrobić różnicę między tym rokiem i rokiem pór roku dodali jeden miesiąc w kalendarzu co każde cztery lata. Wcześni Egipcjanie i grecy jedynie ten kalendarz skopiowali. Wcześni Rzymianie używali kalendarza zgodnie z naukami o księżycu. Każdy rok według nich miał 355 dni. Marzec, maj, lipiec i październik miał 31 dni; luty miał 28 dni zaś pozostałe miesiące miały po 29 dni. (Czyli podobny do naszego teraźniejszego kalendarza).

Ruch obiegowy Ziemi jest przyczyną powtarzających się cyklicznie zjawisk astronomicznych, takich jak widomy ruch Słońca i Księżyca. Stały się one podstawą wyróżnienia jednostek czasu dłuższych od doby, czyli konstrukcji kalendarza;

Podstawową jednostką roku jest miesiąc i może być wyznaczony w opar­ciu o obserwację Księżyca lub Słońca. Jeśli podstawą wyznaczenia miesiąca jest okres obiegu Księżyca wokół Ziemi, mówimy o miesiącu synodycznym (księżycowym) trwającym 29 dni 12 godzin 44 minuty i 8 sekund. Okres obie­gu Księżyca wyznaczają jego poszczególne fazy. Miesiąc księżycowy to okres czasu upływający między dwoma takimi samymi fazami Księżyca, np. od jednego do drugiego nowiu. Miesiąc synodyczny umożliwił rachubę czasu już w VII w p.n.e. Powstał kalendarz księżycowy, w którym rok trwał 355 dni i był dzielony na 12 miesięcy. Do dziś kalendarz księżycowy stosowany jest w niektórych krajach muzułmańskich.

Okres pełnego obiegu Ziemi dookoła Słońca trwający 365 dni 5 godzin i 49 minut, wyznaczony na podstawie przejścia Słońca przez punkt Barana (miejsce przecięcia płaszczyzny ekliptyki z płaszczyzną równika w dniu równonocy wiosennej), nazywamy rokiem słonecznym (zwrotnikowym). Ponieważ w różnych okresach roku słonecznego Słońce widoczne jest na tle 12 gwiazdozbiorów, stąd rok podzielono na 12 miesięcy. W starożytności długość roku wyznaczono na 365 dni i nocy. Różnica między faktyczną długością obiegu Ziemi dookoła Słońca a długością roku kalendarzowego spowodowała rozbieżność między kalendarzem a obserwowanymi zjawiskami astronomicznymi i tym samym konieczność dokonania poprawek w rocznej rachubie czasu.

Kalendarz juliański - kalendarz słoneczny opracowany na życzenie Juliusza Cezara przez astronoma egipskiego Sosygenesa i wprowadzony w życie 1 stycznia roku 45 p.n.e. jako kalendarz obowiązujący w państwie rzymskim. Obowiązywał w Europie przez wiele stuleci: w Polsce do 1582, w Rosji aż do 1918. Niektóre kościoły wciąż jeszcze posługują się kalendarzem juliańskim.

Powodem reformy kalendarza było to, że wcześniej stosowany księżycowy kalendarz rzymski rozregulował się, w wyniku czego w 46 p.n.e. kalendarzowy grudzień wypadał we wrześniu. Dlatego, żeby ponownie zsynchronizować kalendarz z porami roku, rok 46 p.n.e. wydłużono o 90 dni. Kalendarz juliański ustalał długość roku na 365 dni plus jeden dzień przestępny co 4 lata. Średnia długość roku wynosiła 365,25 dnia.

Kalendarz gregoriański - kalendarz słoneczny, zreformowany kalendarz juliański autorstwa Luigiego Lilio. Jest to w zasadzie kalendarz juliański, do którego wprowadzono niewielką poprawkę mającą na celu zniwelowanie opóźnienia w stosunku do roku zwrotnikowego, narosłego od roku 46 p.n.e. oraz zapobieżenie jego powstawaniu na przyszłość. Kalendarz juliański spóźniał się 1 dzień na 128 lat, natomiast opóźnienie kalendarza gregoriańskiego wynosi 1 dzień na ok. 3000 lat. Różnice pomiędzy kalendarzami juliańskim a gregoriańskim sprowadzają się do dwóch spraw:

  • usunięcia 10 dni, od 5 do 14 października 1582 roku; miało to na celu skorygowanie powstałego opóźnienia,
  • wprowadzeniu zasady, że lata podzielne przez 4, ale nie przez 100 będą przestępne, z wyjątkiem tych podzielnych przez 400 (lata 1600 i 2000 były w kalendarzu gregoriańskim przestępne, a 1700, 1800 i 1900 nie).

Podobne tematy

Kryteria klasyfikacji państw

Kryteria klasyfikacji państw : I. polityczno -...

Strefy czasowe

Czas miejscowy - dobowa rachuba czasu, która...

Krainy zoogeograficzne

Pojęcie krainy zoogeograficznej zostało wprowadzone w...

Bilans cieplny Ziemi

Ziemia, jak każda inna planeta, otoczona jest...

Układ Słoneczny - położenie i ruch planet

Teoria geocentryczna - teoria budowy Wszechświata....

Żródła: wikipedia.pl, teksty nadesłane

Serwis matura memento.pl jest serwisem społecznościowym, publikuje materiały nadesłane przez internautów i nie odpowiada za treść umieszczanych tekstów oraz komentarzy. Serwis matura memento.pl dokłada wszelkich starań, aby weryfikować nadsyłane materiały oraz dbać o ich zgodność z polskim prawem.
  

Ebooki edukacyjne

Dobre wypracowania
Jak samodzielnie pisać wypracowania i otrzymywać z nich wysokie oceny bez większego wysiłku?

Jak zdać egzamin?
Poznaj metody i sztuczki, aby bezstresowo i zawsze pozytywnie zdać każdy egzamin!

Techniki pamięciowe dla każdego
Jak wykorzystać moc swojego umysłu poprzez efektywne techniki pamięciowe i zapamiętać wszystko czego potrzebujesz?

Szybka nauka języków obcych
Jak szybko i skutecznie uczyć się języków obcych, wykorzystując możliwości własnego umysłu?

Szybka nauka
93 specjalne ćwiczenia, dzięki którym nauka nie będzie sprawiać Ci problemów