Kampania wrześniowa (kampania polska 1939) - określenie pierwszego etapu II wojny światowej - obrony terytorium Polski przed wojskami niemieckiej III Rzeszy, Słowacji i ZSRR. Była to pierwsza kampania II wojny światowej, zakończona klęską wojsk polskich, trwająca od 1 września 1939 ( zbrojna agresja Niemiec na Polskę bez wypowiedzenia wojny ) do 5 października 1939, kiedy to z chwilą kapitulacji SGO Polesie pod Kockiem zakończyły się walki regularnych oddziałów Wojska Polskiego wobec agresorów. Naczelnym Wodzem Wojska Polskiego w kampanii był marszałek Edward Rydz-Śmigły, a szefem sztabu gen. bryg. Wacław Stachiewicz.

Dnia 1 IX 1939 r. w piątek o godz. 4⁴⁵ wojska niemieckie rozpoczęły wojnę na czterech kierunkach operacyjnych: północnym, północno-wschodnim, zachodnim oraz południowo-zachodnim. Pierwsze strzały padły na Westerplatte, gdzie przez 7 dni broniła się 182 osobowa placówka polska (mjr H. Sucharski). W pierwszej fazie wojny (1-6 września) rozegrała się bitwa o główną linię oporu, zwana bitwą graniczną. 3 września pod Przasnyszem Niemcy przełamali polską obronę. Wobec niebezpieczeństwa oskrzydlenia armii "Modlin" rozpoczęła ona odwrót ku Wiśle, by na linii rzeki zorganizować kolejną linię obrony. Tymczasem Niemcy zmienili kierunek natarcia na południowo-wschodni i 6 września uchwycili przyczółek na Narwi pod Różanem. W dniu 3 IX została okrążona , a następnie po dwudniowych bojach zniszczona część sił armii "Pomorze". Między 2 a 3 września zajęty został przez Niemców Górny Śląsk, 6 września oddziały Wehrmachtu weszły do Krakowa, w nocy z 6 na 7 września Kwatera Naczelnego Wodza, marsz. E. Rydza-Śmigłego, przeniesiona została do Brześcia Litewskiego; dwa dni wcześniej rozpoczęto ewakuację centralnych władz państwowych ze stolicy. Niezłomna była odwaga społeczeństwa polskiego. Szczególnym echem odbiła się postawa pracowników Poczty Polskiej w Gdańsku oraz bohaterstwo śląskich oddziałów samoobrony, złożonych z byłych powstańców, z robotników i harcerzy (obrona wieży spadochronowej w Katowicach). Niemieckim planom wojennym sprzyjała bierna postawa zachodnich sojuszników Polski. Wielka Brytania i Francja ograniczyły się bowiem do formalnego wypowiedzenia Niemcom wojny i nie zdradzały żadnych chęci udzielenia Polsce pomocy zbrojnej. 12 września na posiedzeniu Rady Najwyższej Sprzymierzonych w Abbeville we Francji zapadła decyzja, że Polsce nie zostanie udzielona pomoc wojskowa.Drugi etap wojny trwał od 7 do 17 września. Dowództwo polskie dążyło w tym okresie do wycofania głównych sił za Wisłę, utrzymania skrzydeł frontu na Narwi i Sanie i zorganizowania obrony na linii tych rzek.W dniu 8 września niemieckie kolumny pancerne dotarły na przedmieścia Warszawy, natomiast na południu oddziały niemieckie zaczęły dochodzić do Sanu. Załamała się także polska obrona nad Narwią, gdzie SGO "Narew" toczyła ciężkie boje w rejonie Łomży. W tej sytuacji dowódcy armii "Poznań" i "Pomorze" postanowili uderzyć znad Bzury w kierunku południowym. Natarcie miało otworzyć obu armiom drogę na Warszawę. W ten sposób w nocy 9 na 10 września rozpoczęła się największa bitwa wojny obronnej (bitwa nad Bzurą). Ostatnie walki w tej bitwie rozegrały się 22 września. Do Warszawy przedarły się tylko dwie dywizje oraz Wielkopolska i Podolska Brygada Kawalerii. Pozostała część została rozbita i wzięta do niewoli.

Były to zarówno błędy w podejmowaniu decyzji, jak i dystrybucyjne, personalne lub taktyczne. Do najbardziej wytykanych należą:

W zakresie działań Marynarki Wojennej i obrony Wybrzeża:

• w ramach posiadanych środków budżetowych niedostateczny rozwój floty podwodnej kosztem budowy kosztownych a bezużytecznych wobec braku baz morskich (i wąskiego wybrzeża) jednostek nawodnych ( dywizjon niszczycieli, minowce) . Przeznaczenie całości środków budżetowych preliminowanych na Marynarkę Wojenną na flotę podwodną z dobrze umocnioną przed atakiem z lądu i powietrza ( jak wykazały doświadczenia 1939 ) bazą na Helu dałoby możliwość prowadzenia skutecznej ( jak wykazały doświadczenia I wojny światowej) wojny podwodnej przeciw obu potencjalnym agresorom na Bałtyku ( w składzie co najmniej 10-12 potencjalnych wobec istniejących faktycznie pięciu polskich okrętów podwodnych ) w stosunku do maksimum 30 U-Bootów Kriegsmarine rozproszonych na akwenie bałtyckim i oceanicznym (Atlantyk) i niewielkiej floty nawodnej Kriegsmarine. Flota Bałtycka ZSRR w r. 1939 operowała zaś wyłącznie z wód łatwej do zamknięcia Zatoki Fińskiej ( Kronsztad, Leningrad). "Oceaniczne" aspiracje kierownictwa Marynarki Wojennej komentował krytycznie za życia Piłsudski, bez wyciągnięcia jednak ze swych uwag praktycznych konsekwencji . W praktyce najcenniejsze jednostki nawodne (dywizjon niszczycieli) ewakuowano z Bałtyku do Wielkiej Brytanii - rozsądnie lecz niekonsekwentnie - pozostawiono na Bałtyku ORP Wicher czy ORP Gryf. Konsekwencją tego była strata OORP "Wicher", "Gryf", minowców oraz internowanie OORP "Sęp", "Żbik" i "Ryś" wobec braku strategii wojny podwodnej.

• umożliwienie pancernikowi Schleswig-Holstein opuszczenia Gdańska. Do 7 września czyniła to skutecznie załoga Westerplatte. Okręty podwodne RP nie podjęły działań zaczepnych wobec pancernika. Akcja zaczepna na Wybrzeżu była możliwa dopiero po kapitulacji Westerplatte.

• brak działań zaczepnych na terenie Gdańska

W zakresie logistyki:

• niezadowalające wykorzystanie dużych składów uzbrojenia w Stawach pod Dęblinem, nazywanych tzw. arsenałem Rzeczypospolitej, do wyekwipowania napływających na front rezerwistów. Na skutek złej komunikacji pomiędzy jednostkami Wojska Polskiego arsenał ten został częściowo zniszczony w dniu 14 września 1939 przez żołnierzy rezerwowej 39 Dywizji Piechoty, pod dowództwem gen.Olbrychta.