Kazimierz Wierzyński - arbiter elegantiarum liryki międzywojennej

Język polski, Okres Międzywojenny

Określenie arbiter elegantiarum wprowadził po raz pierwszy H. Sienkiewicz w "Quo vadis". Poezję Wierzyńskiego charakteryzuje odrzucenie klasycznych rygorów, retoryczne wysławianie. Poeta nadawał swym wierszom formę intymnej rozmowy, zwierzenia, medytacji, sięgał do poetyki swobodnych skojarzeń, kontrastowych zestawień. Wykorzystywał wreszcie intonację i składnię polszczyzny potocznej, kojarząc ją z układami wersyfikacyjnymi wolnymi i różnorodnymi. Poezja Wierzyńskiego posiada wręcz biżuteryjne wykończenie szczegółów, doskonałą prezyzję warsztatową. Dlatego właśnie zwano go Petroniuszem polskiej poezji, poetą-jubilerem lub właśnie arbitrem elegantiarum. Kunsztowność tej poezji widać na przykładzie "Tryptyku", składającego się z części: "Dzieci w parku", "Dzieci w makach" i "Dzieci się kąpią". Wiersze te wyrażają pełny zachwyt nad życiem (witalizm). Dziecko jest bowiem wyrazistym symbolem życia. Tematem opisu "Tryptyku" są niewinne, bezpretensjonalnie bawiące się dzieci. Wiersz ten napisany jest przy użyciu wiersza sylabotonicznego, jedenastozgłoskowca (5 plus 6).

Konstrukcja oparta jest na powtórzeniach nie tylko rymów, ale całych wersów. Wierzyński stosuje tu także konstrukcje myślowe, oparte na bardzo luźnych skojarzeniach: "Dwie jasne plamy w powietrza szafirze...", "Dwa białe życia w opiekuńczym blasku". W drugiej części tryptyku mówi się o dzieciach jak o maleńkich duszach wśród maków, a w ostatnim o dwóch żywych obłokach. "Tryptyk" zawiera wszystko to, co może kojarzyć się z dzieciństwem, zarówno pod względem kolorystyki, jak i doboru metafor.

Kolejnym przykładem kunsztowności poezji Wierzyńskiego jest wiersz "Skok o tyczce" - pierwsza i jedyna próba uchwycenia motywu sportu w poezji. Jest to refleksja na temat wyczynu sportowego (niepowstrzymanego pędu w zwyż do pokonywania barier możliwości), połączona z głęboką analizą techniki skoku: momentu pozornego zatrzymania, wysiłku zamkniętego w nieuchwytnym ułamku sekundy. Precyzyjność tego opisu nie tłumi poetyczności tej sceny. Wierzyński stosuje tu technikę obrazowania zapożyczoną z filmu, dokonuje bowiem zatrzymania kadru.

Podobne tematy

Poeta i poezja w utworach romantycznych

W okresie, gdy tworzyli Walter Scott, Byron, Schelley,...

Średniowiecze - ogólna charakterystyka epoki

Średniowiecze to epoka w historii i kulturze...

Inspiracje biblijne w literaturze

Biblia i Antyk to dwa źródła kultury europejskiej z...

Bogurodzica - archaizmy i osobliwości odmiany.

Najstarszy zachowany odpis znaleziono w sposób...

Żródła: wikipedia.pl, teksty nadesłane

Serwis matura memento.pl jest serwisem społecznościowym, publikuje materiały nadesłane przez internautów i nie odpowiada za treść umieszczanych tekstów oraz komentarzy. Serwis matura memento.pl dokłada wszelkich starań, aby weryfikować nadsyłane materiały oraz dbać o ich zgodność z polskim prawem.
  

Ebooki edukacyjne

Dobre wypracowania
Jak samodzielnie pisać wypracowania i otrzymywać z nich wysokie oceny bez większego wysiłku?

Jak zdać egzamin?
Poznaj metody i sztuczki, aby bezstresowo i zawsze pozytywnie zdać każdy egzamin!

Techniki pamięciowe dla każdego
Jak wykorzystać moc swojego umysłu poprzez efektywne techniki pamięciowe i zapamiętać wszystko czego potrzebujesz?

Szybka nauka języków obcych
Jak szybko i skutecznie uczyć się języków obcych, wykorzystując możliwości własnego umysłu?

Szybka nauka
93 specjalne ćwiczenia, dzięki którym nauka nie będzie sprawiać Ci problemów