Kongres wiedeński w 1815

Historia, Historia powszechna, XIX wiek i I Wojna Światowa

Kongres wiedeński - konferencja międzynarodowa przedstawicieli 16 największych państw europejskich, trwająca od 1 października 1814 r. do 9 czerwca 1815 r. w Wiedniu, zwołana w celu dokonania zmian terytorialnych i ustrojowych po Wielkiej Rewolucji Francuskiej i wojnach napoleońskich.

Głos decydujący na kongresie mieli przedstawiciele 5 mocarstw: Wielkiej Brytanii (Robert Stewart, wicehrabia Castlereagh), Austrii (Klemens Lothar von Metternich), Rosji (Karl Nesselrode), Francji (Ch.M. Talleyrand) i Prus (Karl August von Hardenberg i Wilhelm von Humboldt).

Naczelną zasadą, która przyświecała decyzjom podjętym na kongresie, była idea restauracji, w świetle której wszystkie zmiany terytorialne i polityczne, jakie zaszły w epoce Wielkiej Rewolucji Francuskiej i wojen napoleońskich zostały uznane za niebyłe. Ponadto kierowano się zasadami legitymizmu, czyli przywrócenia na tron strąconych w czasie rewolucji dynastii, a także zasadą równowagi. Ta ostatnia forsowana była przez Wielką Brytanię, która chciała w ten sposób uniknąć nadmiernego wzmocnienia jednego z mocarstw Europy kontynentalnej.

Celem obradującego od września 1814 do czerwca 1815 kongresu było ustalenie nowego ładu politycznego w Europie po upadku Napoleona. Główną rolę odgrywały tu państwa, które wniosły największy wkład w pokonanie napoleońskiej Francji - Rosja, Anglia, Prusy i Austria. Początkowo wpływ na przebieg obrad miała także Francja dzięki talentom dyplomatycznym Talleyranda. Obrady nie przynosiły żadnych rezultatów ze względu na rozbieżne interesy uczestników kongresu, aż do wiosny 1815, kiedy ponowne zagrożenie ze strony Napoleona (tzw 100 dni) wpłynęło na solidarność działań i zaowocowało ostatecznymi decyzjami. „Akt końcowy" kongresu z 9 czerwca 1815 został uzupełniony po ostatecznej klęsce Napoleona i zawarciu nowego pokoju z Francją (20 listopad 1815)

Wszystkie postanowienia kongresu zostały oparte na dwóch podstawowych zasadach:

  • legitymizmu - teoria nienaruszalności praw dynastii do sprawowania władzy prowadząca w konsekwencji do przywrócenia wszystkich zdetronizowanych w okresie rewolucji i wojen napoleońskich monarchów. Miało to doprowadzić do restauracji przedrewolucyjnego porządku w Europie.

  • równowagi europejskiej - w obawie by nie powtórzyła się sytuacja tak wielkiej dominacji jednego mocarstwa, jak to miało miejsce w okresie napoleońskim

Sprawa przyszłości ziem polskich była jednym z najważniejszych i zarazem najtrudniejszych problemów do rozwiązania. Wiązało się to ze stanowiskiem Aleksandra I, który nie zamierzał wycofać się z zajętych obszarów Księstwa Warszawskiego przeciw czemu protestowała przede wszystkim Austria i Anglia uważając to za naruszenie zasady równowagi. Prusy były skłonne do ustępstw w zamian za nabytki w Saksonii. Ostatecznie zdecydowano, że:

  • z większości terytorium Księstwa Warszawskiego zostanie utworzone Królestwo Polskie związane unią z Rosją

  • departamenty poznański, bydgoski i część kaliskiego połączono w Wielkie Księstwo Poznańskie przyznane Prusom, które ponadto otrzymały Gdańsk i Toruń

  • Austria zyskiwała kopalnie soli w Wieliczce, Pogórze oraz przekazany Rosji w 1809 obwód tarnopolski

  • z Krakowa i najbliższych okolic utworzono wolne miasto (Rzeczypospolitą Krakowską) poddane kontroli wszystkich 3 zaborców

Mimo ogłoszonych przez mocarstwa deklaracji „o zachowaniu narodowości Polaków" oraz ogłoszeniu amnestii i zapewnieniu o wprowadzeniu swobody komunikacji, wymienione wyżej decyzje były pogwałceniem głoszonej zasady legitymizmu i de facto 4 rozbiorem Polski

Najważniejsze postanowienia w innych sprawach:

  • Rosja utrzymała Finlandię i Besarabię

  • Prusy zagarnęły połowę Saksonii, Nadrenię, Westfalię i Pomorze szwedzkie z Rugią

  • w miejsce rozwiązanego Związku Reńskiego powstał Związek Niemiecki, złożony z 34 państw niemieckich, pod formalnym przewodnictwem cesarza Austrii

  • Austria uzyskała prowincje iliryjskie i Królestwo Lombardzko-Weneckie oraz odzyskała od Bawarii Salzburg i Tyrol

  • we Włoszech nastąpiła restauracja państwa kościelnego, na tron w Królestwie Obojga Sycylii powrócili Burboni. Duże wpływy Austrii uniemożliwiły zjednoczenie Włoch

  • Francji narzucono granice z 1790 i obłożono wysoką kontrybucją - konsekwencje powrotu Napoleona z Elby

  • Norwegię przyznano Szwecji

  • utworzono Królestwo Niderlandów z połączenia Holandii, Belgii i Luksemburga

  • Szwajcaria odzyskała swe poprzednie granice oraz gwarancję neutralności

  • Anglia umocniła się jako potęga kolonialna i morska - uzyskując: Maltę, Helgoland, Cejlon, Przylądek Dobrej Nadziei, Mauritius, przejęła protektorat nad Wyspami Jońskimi

  • w Hiszpanii, Portugalii, Sardynii przywrócono rządy dawnych dynastii

Na straży nowego ładu politycznego stać miało powstałe z inicjatywy Aleksandra I „Święte Przymierze". Powstało w wyniku podpisania w Paryżu 26 września 1815 tzw. „Aktu wzajemnej pomocy monarchów chrześcijańskich" przez Aleksandra I, Franciszka II (cesarza Austrii), Fryderyka Wilhelma III (króla Prus)

Związek 3 monarchów pomyślany został jako zalążek organizacji zrzeszającej wszystkie kraje chrześcijańskie. W rzeczywistości do roku 1817 przystąpiło do niego kilkanaście krajów europejskich (bez papieża i Anglii). Podjęta w roku 1820 przez Aleksandra I próba pozyskania USA nie powiodła się - USA prowadziły wówczas politykę zdecydowanego izolacjonizmu.

W konsekwencji działalność „Świętego Przymierza" sprowadzała się do wspólnej polityki Prus, Rosji i Austrii wymierzonej przeciwko ruchom rewolucyjnym, narodowościowym i liberalnym w całej Europie - pomimo dzielących i poglądów np. ścierające się wpływy Rosji i Austrii na Bałkanach

Podobne tematy

Wojna w europie w 1940 roku

Okres podejmowania kolejnych agresywnych działań,...

Rewolucja burżuazyjna w Anglii

Rewolucja burżuazyjna - określenie używane przez...

Praska wiosna 1968

Praska Wiosna była okresem politycznej liberalizacji w...

Polskie państwo podziemne

Polskie Państwo Podziemne - tajne struktury państwa...

Traktat wersalski 1919

Traktat wersalski to główny układ pokojowy...

Żródła: wikipedia.pl, teksty nadesłane

Serwis matura memento.pl jest serwisem społecznościowym, publikuje materiały nadesłane przez internautów i nie odpowiada za treść umieszczanych tekstów oraz komentarzy. Serwis matura memento.pl dokłada wszelkich starań, aby weryfikować nadsyłane materiały oraz dbać o ich zgodność z polskim prawem.
  

Ebooki edukacyjne

Dobre wypracowania
Jak samodzielnie pisać wypracowania i otrzymywać z nich wysokie oceny bez większego wysiłku?

Jak zdać egzamin?
Poznaj metody i sztuczki, aby bezstresowo i zawsze pozytywnie zdać każdy egzamin!

Techniki pamięciowe dla każdego
Jak wykorzystać moc swojego umysłu poprzez efektywne techniki pamięciowe i zapamiętać wszystko czego potrzebujesz?

Szybka nauka języków obcych
Jak szybko i skutecznie uczyć się języków obcych, wykorzystując możliwości własnego umysłu?

Szybka nauka
93 specjalne ćwiczenia, dzięki którym nauka nie będzie sprawiać Ci problemów