Kształtowanie się Społeczeństwa Feudalnego w Europie Zachodniej

Historia, Historia powszechna, Średniowiecze

Feudalizm  - jest to ustrój społeczno-polityczno-ekonomiczny opierający się na hierarchicznej zależności (wasalności) jednostek pomiędzy sobą, istnieniu podzielonej własności ziemi i poddaństwa chłopów.

Krajami najbardziej charakterystycznymi dla feudalizmu są Anglia i Francja( II poł. IX i w X w.)

Monarchia Karola Wielkiego dawała bezpieczeństwo granic, sama zresztą koncepcja monarchii polegała na wojnie zaczepnej, gwarantowała również w jakiś sposób bezpieczeństwo wewnętrzne, poprzez władzę hrabiów, którzy w imieniu monarchy sprawowali władzę sądowniczą, administracyjną, ściągali podatki, byli również odpowiedzialni za służbę wojskową, mieszkańców ziemi, którą rządzili.

W monarchii Karola Wielkiego każdy posiadacz ziemi był zobowiązany do służby wojskowej. Jednak służba ta była bardzo kosztowna, a często rujnująca dla drobnych posiadaczy. Dlatego bardziej się opłacało oddać pod opiekę możniejszemu panu razem z posiadaną ziemią, dzięki czemu taki oddający się w opiekę już jako nie właściciel był zwolniony z obowiązku służby wojskowej, natomiast pan brał od niego daniny i posługi dając mu ochronę.

Natomiast wśród klasy rządzącej pojawił się problem uposażenia w zamian za służbę wojskową. Nie istniała wtedy gospodarka rynkowa, zaś władza polityczna była związana z władzą gospodarczą. Żeby zobowiązać do służby wojskowej posiadacz ziemi - w tym przypadku władca (suzeren) "płacił nadaniem (ziemi) w zamian za zobowiązanie (służba wojskowa)". Czym się charakteryzuje feudalizm:

1. decentralizacja polityczna,

2. stosunki lenne,

3.warunkowe władanie ziemią (DEFINICJA MARCA BLOCHA "Społeczeństwo feudalne ").

Po śmierci Karola Wielkiego, a jeszcze bardziej w wyniku traktatu w Verdun nastąpił rozpad monarchii. Skąd to się wzięło:

        Państwo Franków znalazło się wobec niespodziewanych dotąd zagrożeń. Były to najazdy Wikingów i Saracenów. Pojawił się problem szybkiej i skutecznej obrony. Każdy książę, rycerz, hrabia posiadający zamek musiał w razie zagrożenia dawać schronienie swym poddanym, i mając oddziały profesjonalnych wojaków musiał bronić swych terenów. Nie opłacało im się jechać na dwór, jednak teoretycznie miał władzę (pomazaniec). Razem z obowiązkiem obrony feudałowie przejęli władzę polityczną (sądzenie, karanie, pobieranie danin, wypowiedzenie wojen, zawieranie pokoju)

        System lenny oparty był na umowie między seniorem a wasalem. Na mocy tej umowy senior zobowiązywał się do zapewnienia wasalowi utrzymania i ochrony. Ten z kolei rewanżował się obietnicą wierności i służby. Wzajemne zobowiązania formalnie potwierdzone były w rytuale komendacji. Naruszenie warunków umowy przez którąś ze stron prowadziło do jej anulowania.

Należy zwrócić uwagę na cztery aspekty stosunków lennych:

1. był to osobisty układ dwóch osób zachowujący moc w ich życiu (nie dziedziczony ),

2. chociaż początkowo układ wasal - senior był umową prywatną, na skutek zwiększenia liczby wasali powstała cała sieć zależności, które z czasem zaczęły funkcjonować jako prawo publiczne, powszechnie obowiązujące,

3. obowiązki prawne spadały również na stronę silniejszą. Nie wywiązywanie się z nich zwalniało z umowy (do rozstrzygania sporów pomiędzy wasalem a seniorem powoływano niezależne sądy).

4. etyczna strona zagadnienia : wasal i senior zobowiązywali się w dobrej woli i dotrzymanie warunków ich umowy stanowiło o ich honorze. Więzi między wasalem a seniorem z czasem nabrały charakteru przysięgi religijnej.

        Materialnym fundamentem zachodnioeuropejskiego feudalizmu było lenno, czyli prawo własności do ziemi lub urzędu czasowo nadawane jako wynagrodzenie za służbę. Lenno stanowiło dominującą formę ziemskiej własności w Europie. Nadanie lenna wasalowi odbywało się w sposób uroczysty. Wasal klęcząc składał swoje ręce w dłonie seniora, senior podnosił go z klęczek i całował w usta. Ceremonia ta nosiła nazwę hołdu. Następnie wasal stojąc składał przysięgę na wierność seniorowi a ten wręczał mu przedmiot symbolizujący lenno ( np. włócznię, miecz, pierścień), przekazując mu w ten sposób władzę nad lennem. W wyniku tej umowy wasal otrzymywał lenno, to jest pewien obszar ziemi wraz z zamieszkała ludnością, w zarządzanie, z prawem władzy na tym terenie (są trzy formy posiadania własności: własność prywatna- absolutna, posiadanie przez użytkowanie, posiadanie przez zarządzanie). W zamian za to zobowiązany był bronić życia i czci seniora oraz stawać zbrojnie na wyprawę wojenną pod jego dowództwem. Miał nadto obowiązek stawiania się na dwór seniora, zasiadania w jego radzie i odbywania wraz z nim sądów. W razie zdrady lub popełnienia wiarołomstwa senior mógł pozbawić wasala lenna. W pewnych wypadkach, gdy senior nie dopełnił obowiązków wobec wasala mógł ten go opuścić i czuć się zwolnionym od przysięgi. Senior mógł mieć nawet kilkunastu wasali. Jego wasale mogli mieć z kolei swoich wasali, ale każdy z nich podlegał osobiście tylko swojemu seniorowi w myśl zasady:

        Cechą charakterystyczną społeczeństwa średniowiecznego był podział stanowy. Pojęcie stanu można rozpatrywać w dwóch aspektach: teologicznym i prawnym. W aspekcie teologicznym uważano, że każdy stan ma dane mu uprawnienia i powinności od Boga. Monarcha stoi na straży całości. Powinności, z których wynikaj uprawnienia nazywano godnością powołania. Człowiek realizujący godność swego powołania poprzez życie doczesne kroczył do zbawienia wiekuistego.

Wyróżniano trzy stany:

1.ci, którego powołaniem jest modlić się i służyć Bogu ( stan duchowny ),

2. ci, których powołaniem jest walczyć,

3. ci, których powołaniem jest pracować.

Prawnie stan jest to wyodrębniona grupa osób o jednakowych obowiązkach i uprawnieniach i własnej organizacji wewnętrznej.

W Polsce mamy cztery stany:

-duchowny,

-rycerski,

-mieszczański,

-chłopski.

 

Podobne tematy

II rozbiór Polski

II rozbiór Polski - drugi z trzech...

Potop szwedzki z II połowy XVII wieku

Po europejskiej wojnie trzydziestoletniej Szwecja...

Rewolucja francuska

Mianem Wielkiej Burżuazyjnej Rewolucji Francuskiej lub...

Konferencje Wielkiej Koalicji

  Styczeń'42 - odbywa się ARCADIA,...

Powstanie warszawskie

Powstanie warszawskie (1 sierpnia - 3 października...

Żródła: wikipedia.pl, teksty nadesłane

Serwis matura memento.pl jest serwisem społecznościowym, publikuje materiały nadesłane przez internautów i nie odpowiada za treść umieszczanych tekstów oraz komentarzy. Serwis matura memento.pl dokłada wszelkich starań, aby weryfikować nadsyłane materiały oraz dbać o ich zgodność z polskim prawem.
  

Ebooki edukacyjne

Dobre wypracowania
Jak samodzielnie pisać wypracowania i otrzymywać z nich wysokie oceny bez większego wysiłku?

Jak zdać egzamin?
Poznaj metody i sztuczki, aby bezstresowo i zawsze pozytywnie zdać każdy egzamin!

Techniki pamięciowe dla każdego
Jak wykorzystać moc swojego umysłu poprzez efektywne techniki pamięciowe i zapamiętać wszystko czego potrzebujesz?

Szybka nauka języków obcych
Jak szybko i skutecznie uczyć się języków obcych, wykorzystując możliwości własnego umysłu?

Szybka nauka
93 specjalne ćwiczenia, dzięki którym nauka nie będzie sprawiać Ci problemów