Mikołaj Rej jako człowiek swoich czasów
Język polski, OdrodzenieM. Rej był pierwszym pisarzem tworzącym wyłącznie po polsku. Pisał dzieła w pełni oryginalne, nie zaś przeróbki obcych tekstów. On pierwszy dowiódł, że literatura może rozwijać się w języku narodowym. Motto twórczości:
"A niechaj narodowie wżdy postronni znają,
Iż Polacy nie gęsi, iż swój język mają".
"Krótka rozprawa między trzema osobami: Panem, Wójtem, a Plebanem" to satyra na szlachtę i duchowieństwo, napisana w formie dialogu (formie często stosowanej w średniowieczu, a potem w renesansie). Utwór jest ostrym atakiem na wszystkie przeżytki feudalizmu w polskim życiu zbiorowym. Krytykuje niedowład sądownictwa, przekupstwo panujące w sądach, złą organizację wojskową, prywatę, życie ponad stan. Rej wyraża niepokój o polski sejm, w którym wciąż brak jednomyślności. Jako protestant nie oszczędza także kleru: potępia próżniactwo, chciwość, zaniedbywanie obowiązków. Dostrzega linię podziału między klasą feudałów a ciemiężonym chłopstwem i - między wierszami, co prawda - daje wyraz swemu współczuciu dla uciskanego chłopa. Jest to pierwszy utwór, w którym wprowadzona została mowa potoczna - przełamanie sztywnego schematyzmu średniowiecznego.
"Żywot człowieka poczciwego" ma charakter dydaktyczny, przedstawia obraz idealnego szlachcica - ziemianina, którego głównymi zaletami moralnymi powinny być cnota i poczciwość. Prezentuje kolejno wszystkie pokusy w życiu człowieka. Przeciwstawia się zbyt surowemu i rygorystycznemu wychowaniu, zwraca uwagę na ćwiczenie i rozrywki. W drugiej księdze opisuje wiek średni szlachcica, chwali cnoty, gani wady, szczególnie dążenia do zdobycia bogactwa, pijaństwo i pychę. W księdze trzeciej opisuje starość. Zawarte są tam rozprawy moralne o starości, śmierci. Ukazany jest człowiek kierujący się powszechnie uznanymi cnotami, naturalnymi przemianami cyklu biologicznego. "Żywot człowieka poczciwego" to przykład dzieła parenetycznego (pokazującego wzorcowy portret przedstawicieli różnych stanów lub profesji), bardzo popularnego w okresie renesansu. Humanistyczne wartości w dorobku Reja to radość człowieka, który potrafi cieszyć się życiem, potrafi w życiu ziemskim czuć się szczęśliwym. Pogodna afirmacja świata, podkreślanie związku człowieka z przyrodą. Dobry gospodarz powinien opiekować się wszelkimi uprawami w zależności od pory roku. Opiewa uroki wsi.
Podobne tematyNa czym polega mesjanizm narodowy w widzeniu księdza Piotra?
Bóg nie odpowiedział dumnemu Konradowi, miotającemu... Podobieństwa i różnice w postawie i losach A. Kmicica i J. Soplicy
Soplica: w młodości hulaka, mający za sobą... Miłość romantyczna
Miłość w romantyźmie jest: jednym z... Motywy mitologiczne i biblijne inspiracją dla twórców współczesnych.
-Jan Kochanowski "Czego chcesz od nas Panie" - motyw... Scharakteryzuj zjawisko sarmatyzmu
Sarmatyzm głosił, że Polacy pochodzą od... |
Serwis matura memento.pl jest serwisem społecznościowym, publikuje materiały nadesłane przez internautów i nie odpowiada za treść umieszczanych tekstów oraz komentarzy. Serwis matura memento.pl dokłada wszelkich starań, aby weryfikować nadsyłane materiały oraz dbać o ich zgodność z polskim prawem.
Ebooki edukacyjne
Dobre wypracowania
Jak samodzielnie pisać wypracowania i otrzymywać z nich wysokie oceny bez większego wysiłku?
Jak zdać egzamin?
Poznaj metody i sztuczki, aby bezstresowo i zawsze pozytywnie zdać każdy egzamin!
Techniki pamięciowe dla każdego
Jak wykorzystać moc swojego umysłu poprzez efektywne techniki pamięciowe i zapamiętać wszystko czego potrzebujesz?
Szybka nauka języków obcych
Jak szybko i skutecznie uczyć się języków obcych, wykorzystując możliwości własnego umysłu?
Szybka nauka
93 specjalne ćwiczenia, dzięki którym nauka nie będzie sprawiać Ci problemów