Obraz stosunków społecznych w "Krótkiej rozprawie..." Mikołaja Reja.
Język polski, OświecenieMikołaj Rej urodził się w 1505 r. w Żórawnie koło Halicza (Ruś Czerwona) w rodzinie szlacheckiej. Uczęszczał do szkół we Lwowie i Krakowie, ale nie ukończył ich, gdyż nie przejawiał wtedy zainteresowania nauką. Braki w wykształceniu uzupełniał jako samouk. Pobyt w Sandomierzu na dworze Jana Tęczyńskiego skłonił Reja do pracy nad sobą, dzięki czemu zdobył duży zasób wiedzy. Później ożenił się i gospodarował na wsi w Nagłowicach, łącząc obowiązki rolnika z pracą literacką.
Pisał dużo prozą jak i wierszem i wyłącznie po polsku. Zachęcał do tego i innych twórców w znanym dwuwierszu:
-
"A niechaj narodowie wżdy postronni znają,
Iż Polacy nie gęsi, iż swój język mają."
Dlatego zyskał miano ojca literatury polskiej. Obok "Krótkiej rozprawy..." (1543 r.) Rej napisał:
-
"Zwierciadło",
"Wizerunek własny żywota człowieka poczciwego",
"Figliki" (drobne utwory satyryczne),
"Rozmowę Lwa z Kotem".
Zmarł w roku 1569. "Krótka rozprawa między trzema osobami: Panem, Wójtem a Plebanem..." stanowi rozmowę przedstawicieli trzech ówczesnych stanów: szlachty, chłopów i duchowieństwa. Przedstawione przez Reja stosunki między stanami są bardzo konfliktowe. Pan oskarża Plebana, Pleban Pana i Wójta. Wójt skarży się na obu rozmówców, gdyż każdy z nich, tylko w inny sposób, wyzyskuje go. Szlachtę i duchowieństwo autor przedstawia krytycznie, a chłopa bierze w obronę. Szlachcie zarzuca, że nie dba o dobro państwa, jej przedstawiciele w Sejmie kłócą się, przerywają obrady, na czym cierpi cały kraj. Podobnie postępują urzędnicy czerpiący zyski z zajmowanych stanowisk. Szlachtę ziemiańską pisarz oskarża o nieludzkie traktowanie chłopów, o zwiększanie pańszczyzny i zmuszanie do niej przemocą.
Autor oskarża duchowieństwo o nadużywanie swoich wpływów wśród mieszczaństwa i chłopów. Zarzuca mu chciwość i przebiegłość w wysługiwaniu się chłopami oraz zbieraniu obfitych odpustów. Bardzo dobrze uwidacznia się stosunek Reja do ówczesnego Kościoła.
Stając w obronie chłopa, autor gani konflikt między szlachtą i duchowieństwem, ponieważ jego skutki i tak odbiją się na tym najniższym, biednym stanie, którego prawa i przywileje ograniczone są do minimum.
Podobne tematyZnaczenie pojęć.
Teocentryzm - światopogląd uznający Boga za centrum... Ferdydurke Witolda Gombrowicza
"Ferdydurke" to metaforyczna powieść... Odrodzenie (Renesans) - charakterystyka epoki
Renesans lub Odrodzenie - okres w historii Europy... Teatr, czasopisma, szkolnictwo, mecenat - inicjatywy Stanisława Augusta
Teatr. W 1765 roku powstał w Warszawie pierwszy teatr... Konwencja, fascynacja, realizm. Rola motywów ludowych w literaturze romantycznej i młodopolskiej.
W epoce romantyzmu panował spór pomiędzy... |
Serwis matura memento.pl jest serwisem społecznościowym, publikuje materiały nadesłane przez internautów i nie odpowiada za treść umieszczanych tekstów oraz komentarzy. Serwis matura memento.pl dokłada wszelkich starań, aby weryfikować nadsyłane materiały oraz dbać o ich zgodność z polskim prawem.
Ebooki edukacyjne
Dobre wypracowania
Jak samodzielnie pisać wypracowania i otrzymywać z nich wysokie oceny bez większego wysiłku?
Jak zdać egzamin?
Poznaj metody i sztuczki, aby bezstresowo i zawsze pozytywnie zdać każdy egzamin!
Techniki pamięciowe dla każdego
Jak wykorzystać moc swojego umysłu poprzez efektywne techniki pamięciowe i zapamiętać wszystko czego potrzebujesz?
Szybka nauka języków obcych
Jak szybko i skutecznie uczyć się języków obcych, wykorzystując możliwości własnego umysłu?
Szybka nauka
93 specjalne ćwiczenia, dzięki którym nauka nie będzie sprawiać Ci problemów