Oświecenie

pierwsza  |  ...  |  5  |  6  |  7  |  8  |  9  |  10  |  11  |  ...  |  ostatnia

Język polski, Oświecenie

KONARSKI Stanisław (1700-1773): Pijar, pedagog, pisarz i publicysta; wybitny reformator szkolnictwa w Polsce XVIII w. Założyciel Collegium Nobilium (elitarna szkoła dla chłopców z wyższy sfer; reformy: zniesienie kary chłosty, nauk przyrodniczych; język polski – językiem wykładniczym); autor podręczników i programów szkolnych, a także dzieł politycznych, jak “O skutecznym rad sposobie”, w których walczył o reformę sejmu, m.in. o zniesienie liberum veto. LESZCZYŃSKI Stanisław (1677-1766): i 1733-36 – król polski; przeciwnik Augusta II Sasa, wybrany pod naciskiem Szwedów; po ich klęsce pod Połtawą opuścił kraj; poparty przez swojego zięcia króla francuskiego Ludwika XV ponownie został wybrany królem polski. Podczas wojny sukcesyjnej wyparty przez wojska rosyjskie i saskie do Gdańska, skąd przed jego kapitulacją uciekł do Francji i abdykował w 1736r. Otrzymał w dożywocie księstwo lotaryńskie. W Polsce miał renomę...

Więcej o: Wielcy polskiego oświecenia: Leszczyński, Konarski, Staszic, Kołłątaj

Język polski, Oświecenie

Satyra to utwór literacki, posługujący się dowcipem, ironią, kpiną lub szyderstwem, by wyrazić krytyczny stosunek do przedstawionych zjawisk, ośmieszyć ludzkie wady, obyczaje, postawy światopoglądowe. Krasicki jest autorem 22 satyr. Piętnują one i demaskują pasożytniczy tryb życia szlachty, pokazują przejawy upadku moralnego klasy panującej. "Żona modna" Ukazuje w różnych sytuacjach modną szlachciankę, tworząc świetny portret damy rozmiłowanej w zbytkach, kapryśnej i często bezmyślnie marnotrawiącej majątek męża. Pełen humoru jest obraz przenoszącej się do majątku męża młodej żony obładowanej niepotrzebnymi, ale za to modnymi drobiazgami, zabawne są jej miny i humory na widok tradycyjnego dworku szlacheckiego, który wkrótce za grube pieniądze ozdobi tak, że "przeszedł warszawskie pałace", bawią jej kaprysy i cicha uległość męża, który wziął za nią w posagu kilka wiosek - marnotrawienie majątków i...

Więcej o: Satyra doby oświecenia w walce z ciemnotą i zacofaniem społeczeństwa

Język polski, Oświecenie

Mikołaj Rej urodził się w 1505 r. w Żórawnie koło Halicza (Ruś Czerwona) w rodzinie szlacheckiej. Uczęszczał do szkół we Lwowie i Krakowie, ale nie ukończył ich, gdyż nie przejawiał wtedy zainteresowania nauką. Braki w wykształceniu uzupełniał jako samouk. Pobyt w Sandomierzu na dworze Jana Tęczyńskiego skłonił Reja do pracy nad sobą, dzięki czemu zdobył duży zasób wiedzy. Później ożenił się i gospodarował na wsi w Nagłowicach, łącząc obowiązki rolnika z pracą literacką. Pisał dużo prozą jak i wierszem i wyłącznie po polsku. Zachęcał do tego i innych twórców w znanym dwuwierszu: "A niechaj narodowie wżdy postronni znają, Iż Polacy nie gęsi, iż swój język mają." Dlatego zyskał miano ojca literatury polskiej. Obok "Krótkiej rozprawy..." (1543 r.) Rej napisał: "Zwierciadło", "Wizerunek własny żywota człowieka poczciwego", "Figliki" (drobne utwory satyryczne), "Rozmowę Lwa z Kotem". Zmarł w roku 1569....

Więcej o: Obraz stosunków społecznych w "Krótkiej rozprawie..." Mikołaja Reja.

Język polski, Oświecenie

Ignacy Krasicki urodził się 3 II 1735 roku w Dubiecku nad Sanem, w zubożałej rodzinie magnackiej dziedziczącej tytuł hrabiowski. Gdy chłopiec skończył 5 lat został oddany pod opiekę swojej matki chrzestnej - Teofilii Zauskiej, ale ponieważ ta niebawem zmarła otrzymał następną opiekunkę - Annę z Krasickich Sapieżyne. Razem z jej synami przygotowywał go do nauki i wychowywał Stefan Terlecki. W 1743 roku rozpoczął naukę w kolegium lwowskim (pomimo, że już od trzech lat w Warszawie istniało Collegium Nobilium Konarskiego). Zacofanie szkoły jezuickiej polegało na starej scholastyce, która panowała jeszcze całkowicie we Lwowie. Krasicki po ukończeniu nauki w lwowskim seminarium jezuickim, jako 16 - letni chłopiec wstępuje do seminarium duchownego. Mogła być to jego własna decyzja, ale podjęta została po jakiejś naradzie familijnej u wujostwa. We wrześniu 1751 r. umiera ojciec Krasickiego, a w marcu 1752 r. ciotka Anna Sapieżyna. Ignacy...

Więcej o: Ignacy Krasicki - koleje życia, osobowość, działalność i twórczość.

Poznaj potęgę umysłu: Poznaj złote myśli, ucz się wydajniej, wykorzystaj wiedzę innych, dowiedz się jak zrealizować swoje cele.

pierwsza  |  ...  |  5  |  6  |  7  |  8  |  9  |  10  |  11  |  ...  |  ostatnia