Oświecenie

1  |  2  |  3  |  4  |  5  |  6  |  7  |  ...  |  ostatnia

Język polski, Oświecenie

Teatr. W 1765 roku powstał w Warszawie pierwszy teatr publiczny, stając się od razu narzędziem wychowania szerokich rzesz widzów teatralnych, przede wszystkim szlachty i mieszczan. Teatr przestał być instytucją zamkniętą, dostępną jedynie dla wybrańców, dla których dawał przedstawienia teatr krakowski (lub teatry magnackie). Służąc oświeceniowej zasadzie, by "uczyć bawiąc" wykorzystuje się na scenie głównie komedie, które poprzez żart i humor ośmieszały groźne dla ogółu wady szlacheckie i uczyły zarazem krytycznie myśleć oraz nakazywały widzieć wady ustroju. W początkowym okresie działalności teatru wystawiano komedie Franciszka Bohomolca, które wykorzystywały wprawdzie pomysły Moliera i innych komediopisarzy francuskich, ale przystosowane do rzeczywistości polskiej skutecznie piętnowały nasze wady narodowe, np. "Małżeństwo z kalendarza" ośmiesza szlachcica,...

Więcej o: Teatr, czasopisma, szkolnictwo, mecenat - inicjatywy Stanisława Augusta

Język polski, Oświecenie

Ignacy Krasicki (1735-1801) nazywany był "księciem poetów".  Urodził się w Dubiecku nad Sanem w rodzinie posiadającej tytuł hrabiów Świętego Cesarstwa Rzymskiego. Był spokrewniony z najświetniejszymi rodami Rzeczypospolitej. Dzieciństwo spędził otoczony miłością i mądrą opieką najbliższych. Starannie wykształcony wraz z dwoma braćmi obrał stan duchowny. W 1751 roku wstąpił do seminarium duchownego w Warszawie. W 1759 otrzymał święcenia kapłańskie. Jako młody ksiądz spędził dwa lata na studiach w Rzymie. Po powrocie został sekretarzem prymasa i zaprzyjaźnił się z młodym Poniatowskim - przyszłym królem. Swą twórczością Krasicki opromieniał panowanie Stanisława Augusta, jednak nie propagował bezpośrednio programu politycznego króla. Od panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego rozpoczęła się kariera duchowna Krasickiego. Kapelan królewski otrzymał rychło...

Więcej o: Bajki i satyry Ignacego Krasickiego

Język polski, Oświecenie

Monachomachia (z gr. monach - mnich, machia - walka) to poemat heroikomiczny autorstwa Ignacego Krasickiego. W Monachomachii tematem jest walka pomiędzy mnichami dwóch zakonów. Powstaje w ten sposób humor, ale i ostra satyra, krytyka ukryta pod kostiumem zabawnych postaci. Monachomachia wywołała skandal - występowała przeciw zakonom, zasobnemu życiu duchownych, próźniactwu i zacofaniu. W pewnym sensie jest to także samokrytyka, gdyż autor - Ignacy Krasicki był duchownym, co więcej był biskupem. Krytycy literaccy twierdzą więc, że jest to nie tyle samokrytyka, co utrzymana w duchu oświecenia krytyka wad społecznych, obecnych również w kościele, czego Krasicki nigdy nie ukrywał i zawsze uznawał za podlegające potępieniu. Utwór jest dynamiczny, pełen komizmu - przykładem jest choćby scena batalistyczna, kiedy to idą w ruch naczynia i trepy, postać ojca Hilarego czy też fakt, że zwaśnionych godzi mocny...

Więcej o: Walka z ciemnotą i zacofaniem w "Monachomachii"

Język polski, Oświecenie

Julian Ursyn Niemcewicz był wychowankiem Korpusu Kadetów, zwiedził wiele krajów Europy, w czasie Sejmu Czteroletniego należał do czynnych działaczy stronnictwa patriotycznego, współredagował "Gazetę Narodową i Obcą", brał udział w powstaniu kościuszkowskim, angażował się w życiu politycznym i literackim Księstwa Warszawskiego i Królestwa Kongresowego. Pochodził ze średniozamożnej rodziny szlacheckiej (później jednego z najbogatszych rodów Polesia). Ukończył warszawski Korpus Kadetów. Był adiutantem Adama Kazimierza Czartoryskiego. Zwiedził Francję, Anglię i Włochy. Poseł inflancki Sejmu Wielkiego, aktywny członek Stronnictwa Patriotycznego, współautor (z Hugonem Kołłątajem) projektu Konstytucji 3 Maja. W 1791 był jednym z założycieli Zgromadzenia Przyjaciół Konstytucji Rządowej. Po zwycięstwie Targowicy przebywał na emigracji w Niemczech. Sekretarz...

Więcej o: Niemcewicz i "Powrót posła"

Poznaj potęgę umysłu: Poznaj złote myśli, ucz się wydajniej, wykorzystaj wiedzę innych, dowiedz się jak zrealizować swoje cele.

1  |  2  |  3  |  4  |  5  |  6  |  7  |  ...  |  ostatnia