Oświecenie

pierwsza  |  ...  |  4  |  5  |  6  |  7  |  8  |  9  |  10  |  ...  |  ostatnia

Język polski, Oświecenie

Niezadowolenie z rządów Stanisława Augusta Poniatowskiego, coraz większe wpływy zaborczej Rosji - to najważniejsze przyczyny lęku i niezadowolenia, przyczyna powołania do życia kolejnego sejmu - starania o zachowanie niepodległości. Pisarze wzięli czynny udział w walce o wolność. Najczęściej pojawiające się formy to: list, felieton, broszura, ulotka, artykuł, esej, rozprawa, komedia, satyra, wiersze, pieśni okolicznościowe - poruszały sprawy aktualnych wydarzeń, często stanowiły apele do społeczeństwa. Stanisław Staszic "Uwagi nad życiem Jana Zamoyskiego", "Przestrogi dla Polski". Franciszek Jezierski "Katechizm o tajemnicach rządu polskiego". Hugo Kołłątaj "Anonima listów kilka" - wolność dla chłopa (poglądy zbliżone do Staszica). J. U. Niemcewicz "Powrót posła". Franciszek Karpiński - pieśń "Na trzeci dzień maja 1791" daje wyraz radości z uchwalenia konstytucji, składa hołd mądrości jej twórców i królowi,...

Więcej o: Literatura oświecenia a działalność Sejmu Czteroletniego

Język polski, Oświecenie

Sytuacja w państwie, w wieku XVII i XIX była przyczyną powstania literatury parenetycznej. Polska była krajem, w którym szlachta miała ogromny wpływ na losy państwa. Król był od niej całkowicie zależny i nie mógł sam podejmować decyzji. Takie prawa jak np. liberum veto osłabiały wewnętrznie Polskę i były późniejszą przyczyną szybkich rozbiorów Polski. Ludzie wykształceni, poeci, widząc upadek ojczyzny postanowili włączyć się w proces przebudowy władzy, społeczeństwa. Posługiwali się oni głównie lekką formą literacką. Nie pisali traktatów, poważnych dzieł, a tylko bajki, satyry, poematy heroikomiczne. Dawało im to możliwość posłużenia się śmiechem i satyrą jako bronią między innymi przeciwko szlachcie sarmackiej i klerowi. Osoba czytająca zwraca oczywiście uwagę na komizm postaci, komizm sytuacyjny i odbiera go jako środek wychowawczy. Jest on pośrednikiem pomiędzy nami a poetą, który próbuje uzmysłowić nam...

Więcej o: Elementy komizmu i satyry w sposobie ukazywania rzeczywistości przez pisarzy polskiego oświecenia

Język polski, Oświecenie

Hugo Kołłątaj ukończył studia na Akademii Krakowskiej. Mając 18lat, uzyskał doktorat filozofii. Studiował za granicą teologię i prawo. W 1777 powierzono mu misję zreformowania Akademii Krakowskiej. Napisał m in. dzieło pt.: "Do Stanisława Małachowskiego", "Referendarza Koronnego o przyszłym sejmie Anonima listów kilka". Dzieło składa się z 4 części i wychodziło w latach 1788-1790. Cz.I - "O podźwignięciu sił krajowych", Cz.II - "O poprawie Rzeczypospolitej", Cz. III - "Prawo polityczne narodu polskiego". Zmarł w Warszawie w 1812r. "Do Stanisława Małachowskiego...". Kołłątaj powiada, że wszyscy powinni podlegać Rzeczpospolitej, a nie szlachcic. Jeden człowiek nie może być despotą drugiego człowieka. Proponuje nadać chłopom wolność, co wyraża w słowach : "...wolność osoby rolnika i własność gruntową dziedzica..." oraz znieść pańszczyznę "Do prześwietnej deputacji". Kołłątaj zwraca się do deputowanych pracujących...

Więcej o: Hugo Kołłątaj - przedstawiciel obozu postępu i reform.

Język polski, Oświecenie

1) Biblioteka im. Załuskich - 1747r. - jedna z pierwszych bibliotek publicznych w świecie, bogate zbiory liczące 400 tys. egzemplarzy w tym rękopisy staropolskie 2) Collegium Nobillum - 1740r. - elitarna szkoła dla chłopców z wyższych sfer; założona przez Stanisława Konarskiego; reformy : zniesienie kary chłosty, wprowadzenie nauk przyrodni- czych, język polski językiem wykładowym 3) Szkoła Rycerska - 1765/95r. - tzw. Korpus Kadetów; komendantem został książe Adam K. Czartoryski; szkoła przygotowywała nie tylko do służby wojskowej, ale dawała gruntowną i wszechstronną wiedzę oraz kształtowała postawy patriotyczne i moralne; kierowała się zbiorem nakazów - "Katechizmem kadeckim" autorstwa komendanta, a jej oficjalnym hymnem był wiersz Krasickiego "Święta miłości kochanej ojczyzny"; absolwenci: Julian Ursyn Niemcewicz, Kazimierz Kniaziewicz, Tadeusz Kościuszko 4) Komisja Edukacji Narodowej - 1773r. - pierwsze w świecie...

Więcej o: Inicjatywy polskiego oświecenia

Poznaj potęgę umysłu: Poznaj złote myśli, ucz się wydajniej, wykorzystaj wiedzę innych, dowiedz się jak zrealizować swoje cele.

pierwsza  |  ...  |  4  |  5  |  6  |  7  |  8  |  9  |  10  |  ...  |  ostatnia