Rola poezji w życiu narodu w niewoli na przykładzie "Pieśni wajdeloty".

Obok Konrada Wallenroda pierwszoplanowym bohaterem jest Halban. Jego biografia podobnie jak Konrada jest tajemnicza i pełna niedomówień, tym bardziej, że bardzo niechętnie wraca do przeszłości. Podobnie jak Konrad znalazł się wśród Krzyżaków nie z własnej woli. Z pochodzenia był Litwinem, a na dworze krzyżackim pełnił funkcję tłumacza.

Rola Halbana w życiu Konrada Wallenroda
1) Opiekun Konrada, a także wybawiciel przed wynarodowieniem
2) Podsycanie w Konradzie nienawiści do Krzyżaków, nauka skrywania swoich uczuć i zamiarów
3) Pomógł mu w wyborze sposobu walki, wywarł ogromny wpływ na ukształtowanie się jego charakteru i osobowości
4) Był jedynym i najbliższym przyjacielem Konrada, pomagał mu w chwilach zwątpienia i załamania, przypominał mu o wypełnieniu obowiązku patriotycznego jakiego się podjął
5) W momencie samobójstwa Konrada Halban podejmuje się przekazania i rozsławienia jego imienia Mickiewicz poezję narodową utożsamia z poezją ludową. Dla poety poezja jest tą siłą dzięki której ocalone zostają podstawowe wartości każdego narodu, porównuje ją z Arką Przymierza. Poezja stanowi łącznik pomiędzy przeszłością, a przyszłością. Przechowuje ona pamięć o wielkich ludziach i ich czynach, zagrzewa do boju, kreuje tożsamość narodową i jest warunkiem bytu każdego niepodległego państwa. Jej specyficzna rola polega również na tym, że jest ona w zasadzie nieśmiertelna, niezniszczalna, istnieć będzie dopóki istniał będzie naród.

Halban odrzuciwszy propozycję Konrada robi to z pełną świadomością, wie że jego zdanie nie zostało do końca wypełnione. Konrad wprawdzie zginął lecz on musi przypomnieć o jego poświęceniu i zagrzewać do walki młode pokolenie. Przewidywania Mickiewicza spełniły się i Konrad Wallenrod odegrał niebagatelną rolę w czasie powstania listopadowego, popularne stało się hasło : "słowo stało się ciałem, a Konrad Belwederem". Właśnie w "Konradzie Wallenrodzie" szukano przyczyn powstania listopadowego.