Na czym polegał spór klasyków z romantykami?

Była to polemika między zwolennikami klasycyzmu, a do tej grupy należało starsze pokolenie uczonych i literatów, m.in. J. Śniadecki, K. Koźmian, F. Dmochowski, L. Osiński, a orientacją młodych romantyków (K. Brodziński, M. Mochnacki, A. Mickiewicz). Spór rozegrał się w latach 1818-1830. Reprezentatywne głosy w tej sprawie to "O klasyczności i romantyczności" Brodzińskiego, wykładającego postulaty romantyków i J. Śniadeckiego "O pismach klasycznych i romantycznych" - rozprawa broniąca tradycyjnych reguł klasycznych i atakująca młody romantyzm.

Klasycy zarzucali romantykom:

niepoprawność poetycką - romantycy bowiem nie trzymali się reguł klasycznych, ustalonych jeszcze w starożytności, sięgali do tradycji ludowych i tworzyli nowe gatunki;
zabobonność i nieuctwo - tak bowiem rozumieli fantastykę i mistycyzm utworów romantycznych;
brak dobrego smaku - gdyż wszystko, co odbiegało od reguł klasycznych, było dziwaczne i, w rozumieniu klasyków, pozbawione dobrego smaku.

Romantycy natomiast twierdzili, że:

- prostota i uczucie powinny być istotą poezji;
- zwłaszcza ludowa kultura jest wspaniałym i prawdziwym źródłem literatury, daje klucz do poznania prawdy o narodzie;
- poezja nie musi podążać utartym szlakiem klasycznym, ma prawo stać się wyrazem uczuć i teatrem wyobraźni, ma być oryginalna;
- "czucie" ważniejsze jest od "gustu", bo tkwi w sercu człowieka, podczas gdy gust zależy od wykształcenia;
- miłość ojczyzny i poszukiwanie jej we własnej historii jest obowiązkiem twórców młodego pokolenia (zwłaszcza w sytuacji, w jakiej Polska aktualnie się znajdowała).

Powyższą teorię romantyków uformował A. Mickiewicz w balladach. O idee romantyków walczył także M. Mochnacki, którego odpowiedź ("Niektóre uwagi nad poezją romantyczną") na rozprawę J. Śniadeckiego udowadniała wartość literatury romantycznej. Mochnacki całą swoją twórczością realizował program romantyczny. Brał udział w powstaniu listopadowym, był teoretykiem epiki, publicystą, krytykiem, a nawet muzykiem. Jedna droga jest prosta, stara - klasyczna, druga jest nowa kręta, z której można zbaczać. Droga klasyczna opiera się na wzorach, natomiast romantyczna na natchnieniu. Romantyczność to elementy natury, historii, dużą rolę ogdrywa wyobraźnia, wszystko wynika z wiary, uczucia. Oryginalność nie powinna ulegać ślepym wzorom, Polacy powinni odwoływać się do folkloru, historii. Z klasycyzmem wiąże się kult języka narodowego. M. Mochnacki twierdzi, że poezja powinna być poświęcona sprawom narodowym, poeta musi być indywidualistą. A. Mickiewicz w "Balladach" przeciwstawia się klasykom. Ballada "Romantyczność" jest manifestem ideowym romantyzmu polskiego. Klasycy przegrali spór w latach 30.