Ruch powietrza w ośrodkach barycznych

Od rozkładu ciśnienia atmosferycznego zależy poziomy ruch powietrza i związane z tym procesy (wiatr, powstawanie chmur i inne). W ośrodkach wysokiego i niskiego ciśnienia powietrze znajduje się w ciągłym ruchu. Są to ruchy:

• pionowe - wstępujące w niżu barycznym lub zstępujące w ośrodku wyżowym,
• poziome - wywołane różnicą ciśnienia istniejącą między centrum układu barycznego i jego peryferycznymi obszarami. Ponieważ po­wietrze dąży do wyrównania różnicy ciśnienia, stąd w wyżu atmos­ferycznym przemieszcza się od centrum na zewnątrz układu, w niżu odwrotnie.

Poziomy ruch powietrza w ośrodkach barycznych pozostaje pod wpły­wem siły Coriolisa, która powoduje skręt przepływających strumieni po­wietrza w prawo lub w lewo.

Poziomy ruch powietrza spowodowany wyrównywaniem różnicy ciśnienia atmosferycznego nazywamy wiatrem. Dążność powietrza atmosferycznego do stanu równowagi powoduje, że wiatr wieje zawsze od ciśnienia wyższego w kierunku ciśnienia niższego. Ze względu na miejsce powstawania wiatru wyróżniamy:

• wiatry cyklonalne - wiejące w obrębie niżu barycznego,
• wiatry antycyklonalne - powstające w ośrodkach wysokiego ciśnienia,
• wiatry wiejące z ośrodków wyżowych w kierunku ośrodków niskiego ciśnienia.

Ostatni z wymienionych rodzajów wiatrów można podzielić na kilka typów w zależności od kierunku wiatru, tzn. kierunku z którego wiatr wieje na:

• okresowo-zmienne - zmieniające okresowo swój kierunek na prze­ciwny, wiejące w cyklu dobowym lub rocznym,
• zmienne - nazywane inaczej lokalnymi, zmieniające swój kierunek zależnie od lokalnych układów ciśnienia,
• stale - nie zmieniające kierunku w ciągu całego roku.

Prędkość wiatru zależy od różnicy ciśnienia -jest tym większa im wyższa jest różnica ciśnień. Prędkość wiatru mierzy się w stopniach skali Beauforta, która może mieć 10°, jeśli odnosi się do stanu morzą, lub 12°, gdy uwzględnia prędkość wiatru na lądzie.