Średniowiecze

pierwsza  |  ...  |  17  |  18  |  19  |  20  |  21  |  22  |  23

Język polski, Średniowiecze

Bogurodzica była pieśnią bojową polskiego rycerstwa pod Grunwaldem, co opisuje Jan Długosz, oraz w bitwie pod Warną. Była także odśpiewana podczas koronacji Władysława Warneńczyka. Cały obrzęd koronacji odbywał się w języku łacińskim, jedynie Bogurodzica wykonana została w języku polskim. Została pierwszą pieśnią religijną. Była także przez wiek XV hymnem królewskim dynastii Jagiellonów. Od tego momentu pieśni religijne zaczęły się łączyć z pieśniami wojskowymi. Bogurodzica stała się symbolem jedności religijno-patriotycznej. Najstarsza wersja, składająca się z dwóch zwrotek zakończonych refrenem Kyrielejson, tzw. tekst krakowski I. Była ona przyklejona do okładki w księdze z łacińskimi kazaniami autorstwa Macieja z Grochowa, wikariusza z Kcyni, którą datuje się na 1407. Wersja w tzw. rękopisie krakowskim (1408) ma 13 zwrotek, a wersja zawarta w Statutach Łaskiego (1506) liczy ich 15....

Więcej o: Bogurodzica

Język polski, Średniowiecze

teocentryzm - pogląd uznający Boga za przyczynę i cel istnienia wszystkich bytów. Bóg uważany jest za byt zewnętrzny wobec Wszechświata, działający stale, wzywający do życia duchowego w łączności ze swoją osobą i reagujący na aktywność ludzi.- pogląd sprowadzający całokształt spraw ludzkich do Boga, jako jedynej, najwyższej wartości, podporządkowujący celom pozaziemskim wszystkie dziedziny życia i działalności człowieka; scholastyka wyjaśnianie i uzasadnianie drogą poszukiwań rozumowych dogmatów, orzeczeń, prawd uznawanych przez Kościół za objawione i niepodległe krytyce; wybitni przedstawiciele scholastyki to Albert Wielki (XII/XIII w.) i jego uczeń św. Tomasz z Akwinu (XIII w.), którego filozofia do dziś przyjmowana jest przez Kościół; złoty okres rozwoju tej nauki przypadł na XIII w.; sytuację człowieka w świecie zakreślonym horyzontem wiary widziano jako dramatyczną (p....

Więcej o: Teocentryzm, scholastyka, asceza, abnegacja, memento moris

Język polski, Średniowiecze

Pierwszym zabytkiem jest geograficzno - historyczny opis anonimowego autora, sporządzony w Bawarii i dlatego skrótowo nazwany Geografem Bawarskim. Rękopis ten pochodzi z IX w. Zawiera nazwy plemion polskich. Drugi zabytek to najdawniejszy polski dokument, tzw. Dagome iudex, w którym Mieszko I oddawał państwo pod opiekę papieża. Dokument ten został sporządzony najprawdopodobniej ok. 990 r. Trzeci zabytek to Kronika merseburskiego biskupa Thietmara, zawierająca m. in. opis walk niemiecko polskich w latach 1000, 1010, 1015. Thietmar wymienia nazwy niektórych plemion polskich, grodów i rzek, wymienia także imię Bolesława Chrobrego. Kolejnym i o wiele obszerniejszym jest zabytek z XII wieku. Bulla gnieźnieńska pochodzi z 1136 roku i została sporządzona w kancelarii papieskiej. Rękopis zawiera rejestr dóbr arcybiskupa gnieźnińskiego zatwierdzonych przez papieża. W treść zostało wplecionych 410 wyrazów...

Więcej o: Dorobek piśmiennictwa polskiego średniowiecznego w Polsce

Język polski, Średniowiecze

Charakterystyczną cechą literatury średniowiecznej jest jej szczególne zaangażowanie w kwestie religijne i świeckie, duchowe i społeczne. Literatura służyła określonym celom: pouczeniu i wychowaniu, potępieniu zła i afirmacji dobra, poszerzeniu wiedzy, pokazywaniu wzorców osobowych. Dlatego tak chętnie tworzono zalecane do naśladowania ideały osobowe, np. świętego, rycerza, władcy. Książka średniowieczna krążyła jako kodeks rękopiśmienny, do którego można było dopisywać na pozostałych pustych kartach inne teksty, i to w różnym czasie, nie zawsze oznaczonym. Jej społeczny zasięg, z uwagi na jednoegzemplarzowość, był ograniczony; zarazem koszt związany z nakładem pracy przy jej sporządzaniu był niezmiernie wysoki (np. równowartość kilku wsi). Dlaczego świat walczy o próżną chwałę? zapytywano w średniowieczu. Wszakże sytuacja ówczesnych twórców, iż pojęcie...

Więcej o: Cechy literatury średniowiecznej

Poznaj potęgę umysłu: Poznaj złote myśli, ucz się wydajniej, wykorzystaj wiedzę innych, dowiedz się jak zrealizować swoje cele.

pierwsza  |  ...  |  17  |  18  |  19  |  20  |  21  |  22  |  23