Udział Jagiellonów w wojnie o Inflanty

Inflanty (od zniekształconej niemieckiej nazwy Livland - Liwlandia) to nazwa nadana krainie historycznej nad Dźwiną i Zatoką Ryską powstałej w średniowieczu w obrębie posiadłości Zakonu Kawalerów Mieczowych, a zamieszkanej przez plemiona bałtyckie i ugrofińskie. Dawne Inflanty obejmują terytoria dzisiejszej Estonii i Łotwy.

W Inflantach znajdowała się druga część Zakonu Krzyżackiego ( dawni Kawalerowie Mieczowi ) . Państwo inflanckie również przeżywało kryzys związany z szerzeniem się reformacji . W roku 1557 wybuchła wojna o Inflanty , którą ( do 1570 r. ) toczyły : Szwecja , Polska , Litwa oraz Rosja . W trakcie działań wojennych zmieniały się przymierza . Polska występowała początkowo wraz z Danią przeciwko Szwecji , następnie przeszła na stronę szwedzką . Przeciwko sobie zawsze miała Rosję . Po zdobyciu portu w Narwie Rosjanie uruchomili stały szlak handlowy dla wymiany z Zachodem - tzw. żeglugę narewską , którą Polacy wytrwale zwalczali . W tej sytuacji w Zakonie Krzyżackim zapadła decyzja o podporządkowaniu się jednej z walczących stron . W roku 1561 wielki mistrz Gotard Kettler zawarł w Wilnie układ z królem polskim Zygmuntem Augustem o sekularyzacji Zakonu i poddaniu się zwierzchnictwu Polski . Na mocy układu tereny państwa zakonnego zostały podzielone na dwie części : Kurlandię ( z Semigalią ) - dziedziczne księstwo Kettlera ze stolicą w Mitawie - stanowiącą lenno Korony Polskiej oraz Inflanty właściwe , które zostały wspólną prowincją Litwy i Polski . Układ nie uchronił Inflant od dalszej wojny i faktycznego rozbioru pomiędzy walczące państwa . Kurlandia pozostała natomiast lennem Polski aż do trzeciego rozbioru w roku 1795 . Książęta Kettlerowie wchodzili w związki małżeńskie z magnackimi rodami Rzeczypospolitej , a szlachta tamtejsza polonizowała się.

Powód do walki dał zatarg wielkiego mistrza Fürstenberga z arcybiskupem ryskim Wilhelmem. Król polski Zygmunt August wziął stronę arcybiskupa i zmusił wielkiego mistrza do uległości i do zawarcia z Polską traktatu zaczepno-odpornego. W odpowiedzi na to doszło do najazdu Moskwy na Inflanty oraz zajęcia przez Szwedów Estonii (1560). W 1561 roku doszło do sekularyzacji Zakonu Mieczowników. Na żądanie stanów inflanckich król polski ogłosił w 1561 roku wcielenie Inflant do Polski, z wyłączeniem ich południowej części, Kurlandii i Semigalii, oddanych w lenno polskie ostatniemu wielkiemu mistrzowi Kawalerów Mieczowych Gotthardowi Kettlerowi oraz części północnej Estonii, która pozostała przy Szwecji (Pakt wileński). Stan posiadania Polski w Inflantach został utrzymany w wojnach obronnych przeciw Moskwie dążącej za Zygmunta Augusta i Stefana Batorego z całą uporczywością do opanowania wybrzeży Bałtyku.