Barok

pierwsza  |  ...  |  6  |  7  |  8  |  9  |  10  |  11  |  12  |  ...  |  ostatnia

Język polski, Barok

Za wzorzec pisarzy starożytnych kronikarze cudzoziemscy, a w ślad za nimi polscy (wśród nich Jan Chryzostom Pasek) na określenie obszarów obejmujących również ziemie dawnej Rzeczypospolitej używali często nazwy - Sarmacja, wywodzącej się od legendarnych Sarmatów. Stąd w XVI wieku upowszechnił się pogląd o sarmackim pochodzeniu Słowian, a więc także Polaków. Ówcześni historycy przypisywali przy tym Sarmatom wiele cennych przymiotów, jak waleczność, męstwo, wierność, toteż szlachta polska, hołdując humanistycznej modzie ustarożytniania rodowodu, chętnie zaczęła się powoływać na swe rzekomo sarmackie pochodzenie. W XVII wieku zakres znaczeniowy wyrazu Sarmata ograniczono wyłącznie do polskiego szlachcica, jako sarmacki mit szlachecki, dzięki któremu rozwinęła się właściwa temu stanowi megalomania. Szlachcic polski bowiem uważał swe szlachectwo za godniejsze i zaszczytniejsze od innych. W dobie baroku bujnie rozwijało się...

Więcej o: Wzór ascety - sarmata

Język polski, Barok

Sarmatyzm głosił, że Polacy pochodzą od słowiańskiego plemienia Sarmatów. Ich potomkami miałaby być szlachta. Ideał szlachcica-Sarmaty to człowiek prawy, uczciwy, dobroduszny, odważny, patriota. Powinien dbać o równość wewnętrzną stanu, być chrześcijaninem. Nie musi być wszechstronnie wykształcony, ale dbać o wolności szlacheckie, mówić o szkolnictwie. Polska położona była na pograniczu chrześcijaństwa i religii orientalnych, zaś szlachta uważała się za naród wybrany do obrony chrześcijaństwa, z czego rodziła się nietolerancja religijna. Hasło obrony przed nawałnicą turecką - skutkiem tego była izolacja kulturowa, pojawia się niechęć do wszystkiego, co nie było rdzennie polskie (przestano wysyłać młodzież na zagraniczne uniwersytety). Z idealnego wzorca Sarmacja stała się pojęciem negatywnym, ze szlacheckiego umiłowania wolności rodzi się anarchia, niechęć do pracy. Następnie obniżenie kultury...

Więcej o: Scharakteryzuj zjawisko sarmatyzmu

Język polski, Barok

Poezja Potockiego należy do nurtu sarmacko-szlacheckiego.Poeta często dotyka spraw szlachty i państwa.Często poddaje krytyce wady narodu i rządzących.Potocki wyznawał religię ariańską. W wierszu "Nierządem Polska stoi" ukazał stan wewnętrzny państwa polskiego,które chyli się ku upadkowi,nikt nie przestrzega praw.Praw jest tyle, że mogą służyć dzieciom do zabawy.Wszyscy dbają o własne dobro, nie interesują się losem kraju. Wiersz "Zbytki polskie" pokazuje wady społeczeństwa.Polacy myślą tylko o zabawach, balach, wygodach życiowych. Przejmują obce wzory zamiast szanować polską tradycję.Ojczyzna chyli się ku upadkowi.Szlachta jednak żyje sama dla siebie i nie zdaje sobie sprawy, że z upadkiem ojczyzny zginie też ona sama.W wierszu "Kto mocniejszy ten lepszy" Potocki porusza problem nietolerancji religijnej.Katolicy to silny lew,zaś arianie są podobni do małego lisa, który nie może obronić się przed lwem.Wyrzucenie arian Potocki...

Więcej o: Wacław Potocki - krytyka stosunków społecznych i patriotyzm poety.

Język polski, Barok

Siedemnastowieczne dzieje Polski i literatura tego okresu inspirowały Henryka Sienkiewicza, autora "Trylogii" i miłośnika twórczości J. Ch. Paska. Z postawy sarmackiej przejął Sienkiewicz wyłącznie pozytywne cechy polskiej szlachty, jej waleczność, umiłowanie wolności, patriotyzm i fantazję. Pomimo dużego wpływu Sienkiewicza na obraz XVII wieku u późniejszych pokoleń, pojęcie sarmatyzmu już w czasach oświecenia nabrało negatywnego znaczenia. Do dziś jest utożsamiane z zacofaniem, ciemnotą, pieniactwem i ksenofobią (niechęcią do obcych), a także z płytką, fanatyczną i wystawianą na pokaz religijnością, nietolerancją i nieuctwem. Powieściopisarzy i autorów powieści popularno-naukowych fascynowała postać królowej Marii Kazimiery, czyli popularnej Marysieńki, żony Jana III Sobieskiego. Autorzy korzystali chętnie z listów Sobieskiego do żony, wydanych po raz pierwszy w roku 1823, a w pełniejszym wyborze dopiero w 1962...

Więcej o: Barokowe inspiracje w literaturze późniejszych epok

Poznaj potęgę umysłu: Poznaj złote myśli, ucz się wydajniej, wykorzystaj wiedzę innych, dowiedz się jak zrealizować swoje cele.

pierwsza  |  ...  |  6  |  7  |  8  |  9  |  10  |  11  |  12  |  ...  |  ostatnia