Średniowiecze

pierwsza  |  ...  |  4  |  5  |  6  |  7  |  8  |  9  |  10  |  ...  |  ostatnia

Język polski, Średniowiecze

W średniowieczu kontynuowano istniejące już gatunki dramatyczne: tragedię i komedię. Pojawiło się też wiele nowych gatunków i odmian, wyrosłych na gruncie kultury chrześcijańskiej. Były to dramaty religijne: dramat liturgiczny - średniowieczny gatunek dramatyczny wystawiany w kościołach w trakcie obrzędu. Były to sceny dialogowe związane z historią religijną, których tematyka pochodziła z Biblii lub z apokryfów. W obrębie dramatu lit. wykształciły się misteria; misterium - sztuki dramatyczne prezentujące najczęściej jakiś fragment historii biblijnej (często poszerzonej o informacje dodatkowe, np. legendarne), konstruowane z myślą o ukazaniu akcji jako wielkiego dramatu chrześcijańskich dziejów ludzkości. Początek owego dramatu upatrywano w upadku człowieka, punkt kulminacyjny w odkupieniu, a koniec w mającym nadejść Sądzie Ostatecznym. Często zdarzenia w obrębie akcji były ze sobą mało spójnie powiązane, część...

Więcej o: Wymień i scharakteryzuj średniowieczne formy teatralne

Język polski, Średniowiecze

W średniowieczu literatura była silnie nasycona wzorcami postaw, a jej głównym zadaniem było kształtowanie właściwych wzorców osobowych, właściwych postaw moralnych i wpajanie odpowiednich ideałów. Dlatego o literaturze tego okresu mówi się, że jest to literatura parenetyczna (pareneza = pouczenie). Literatura średniowiecza przytacza liczne przykłady właściwych postaw, typowych dla idealnego władcy, rycerza i ascety. Właściwy model zachowań, typowy dla rycerza prezentuje "Pieśń o Rolandzie". Jej bohater to rycerz, który za cel nadrzędny stawia sobie przestrzeganie etosu rycerskiego. Najważniejszy dla Rolanda jest jego honor, nie uczyni nic, co mogłoby doprowadzić do powstania skazy na jego czci. Istotne są także odwaga, wierność władcy, wierność ojczyźnie i patriotyzm. Średniowieczny rycerz musi ponadto umieć walczyć, być wierny w przyjaźni oraz godnie przyjmować śmierć. Zasady postępowania dobrego władcy kryje w sobie...

Więcej o: Funkcje literatury średniowiecznej.

Język polski, Średniowiecze

U schyłku średniowiecza tematyka śmierci znalazła się w centrum zainteresowania artystów i teologów. Zagadnienie śmierci w XIV i XV w. łączy się bezpośrednio z ideą ascezy i hasłami: "vanitas" oraz "memento mori". "Vanitas" pochodzi od zdania łacińskiego: "Vanitas vanitatis et omnia vanitas", co oznacza "Marność nad marnościami i wszystko marność". Cytat ten pochodzi z Księgi Koheleta i jest jednym z najbardziej reprezentatywnych dla późnego średniowiecza haseł. "Memento mori" czyli "pamiętaj o śmierci" to wynik przesycenia myślą o nietrwałości życia i wpojenia pogardy dla rzeczy doczesnych, które wobec wieczności nie mają żadnej wartości. Tematyka śmierci była wspólna dla nurtu religijno-kościelnego oraz mieszczańsko-plebejskiego nie tylko w literaturze, ale i w ikonografii, rzeźbie i malarstwie. Problematykę śmierci ujmowano na dwa sposoby: jako wybawienie i wyzwolenie z doczesności (asceta) oraz jako...

Więcej o: Topos śmierci w kulturze i sztuce średniowiecza

Język polski, Średniowiecze

Historiografia oznacza dziejopisarstwo. Dziejopisarstwo średniowieczne rozwijało się w Polsce wyłącznie w języku łacińskim i nawiązywało do form ukształtowanych na Zachodzie Europy. Ideologia Kościoła, a także mecenat feudałów świeckich dyktowały tematykę i wykładnię przebiegu zdarzeń. Poszczególni historiografowie traktowali swą pracę nie tylko jako przyczynek do wiedzy o przeszłości, lecz nade wszystko jako zasługę wychowawczą wobec współczesności. Historiograficzne "unieśmiertelnienie" spraw Polski miało początek w annalistyce (łac. "annus" - rok), czyli kronikarstwie. Pierwszy ze znanych roczników był prowadzony od ok. 970 r. w otoczeniu biskupa misyjnego Jordana. Rocznik ten przechował epokowe fakty, np.: "965 Dubrouca venit ad Mesconem", "966 Mysco dux baptisatur", "967 Boleslaus... natus est", które to zapiski zostaną później powtórzone przez innych annalistów. Rocznik Jordana, uzupełniany od ok. 1000 r.,...

Więcej o: Historiografia średniowieczna

Poznaj potęgę umysłu: Poznaj złote myśli, ucz się wydajniej, wykorzystaj wiedzę innych, dowiedz się jak zrealizować swoje cele.

pierwsza  |  ...  |  4  |  5  |  6  |  7  |  8  |  9  |  10  |  ...  |  ostatnia