Średniowiecze

pierwsza  |  ...  |  6  |  7  |  8  |  9  |  10  |  11  |  12  |  ...  |  ostatnia

Język polski, Średniowiecze

"Rozmowa Mistrza Polikarpa ze śmiercią". Utwór anonimowego autora, powstał w latach 1463 - 1465. Najdłuższy polski wiersz średniowieczny. Utwór rozpoczyna się wstępnym wprowadzeniem odautorskim, w którym autor prosi Boga o pomoc w tworzeniu dzieła. Utwór ma formę dialogu między mistrzem Polikarpem a śmiercią, która ukazała się w kościele z polecenia Boga. Charakterystyczną cechą tego tekstu jest plastyczne ukazanie obrazu śmierci, jej biblijnych dziejów i wszechwładzy nad światem. Śmierć jest tu ukazana jako rozkładający się trup (późnogotyckie wyobrażenie śmierci). Szczegółowo opisuje odrażający, budzący grozę i wstręt wygląd postaci. Śmierć jest postacią straszną, nie znająca litości i przechwalającą się radością zabijania. Postać pełna energii. Autor bardzo dobitnie akcentuje równość wszystkich ludzi wobec śmierci. Wszystko co ziemskie jest marnością, wszystko musi przeminąć. Każdy w końcu staje się...

Więcej o: Najstarsza poezja polska.

Język polski, Średniowiecze

Typ świętego, kreowany w utworach hagiograficznych (np. "Legenda o św. Aleksym"), podporządkowuje swoje życie hasłom: "ora et labora" (módl się i pracuj) i "memento mori" (pamiętaj o śmierci). Drugi wzorzec osobowy to średniowieczny, nieskazitelny rycerz, którego dewizą życiową są słowa "Bóg, honor, Ojczyzna" - taki jest bohater "Pieśni o Rolandzie". Treścią utworu jest bitwa oddziału Rolanda walczącego z Saracenami. Wróg ma przewagę liczebną, lecz Roland nie chce wzywać żadnej pomocy, uważa, że zhańbiłoby to jego ród i splamiło honor. Roland, czując zbliżającą się śmierć, poleca swych towarzyszy Bogu, prosi Go o przebaczenie win i czeka na śmierć. Do umierającego rycerza Bóg zsyła aniołów, którzy niosą jego duszę do nieba. Wizerunek Rolanda stanowi wzór osobowy średniowiecznego rycerza, który służy wiernie ojczyźnie, królowi i Bogu. Dla chwały Boga i Kościoła walczy z poganami. W boju jest...

Więcej o: Rycerz, święty, kochanek - jako bohaterowie charakterystyczni dla literatury średniowiecznej

Język polski, Średniowiecze

Najstarszy zachowany odpis znaleziono w sposób przypadkowy w zbiorze łacińskich kazań na niedzielę i święta z 1407 pisanych przez księdza Macieja z Grochowa. Została ona napisana na odwrotnej stronie kartki, na której znajdowały się nazwiska chłopów, którzy zalegali z dziesięciną i należało ich ekskomunikować. Zapis ten pochodził od kanonika kapituły gnieźnieńskiej, który w 1405 r. wypisał te nazwiska. Legenda głosiła, że autorem był św. Wojciech. Pierwszy druk "Bogurodzicy" pochodzi z 1506 r. i znajduje się w statucie Królestwa Polskiego (Jan Łaski). Bogurodzica musiała pochodzić z okresu znacznie wcześniejszego o czym świadczą wyrazy, które w tym czasie nie były już używane. Są to archaizmy: dziela (dla), bożyc (syn Boży), zbożny (dostatni), sławiena (sławiona), zwolena (wybrana), jąż (którą), jegoż (o co). Inaczej też wyglądała 2 osoba liczby pojedynczej trybu rozkazującego - zyszczy, spuści, raczy ( ześlij,...

Więcej o: Bogurodzica - archaizmy i osobliwości odmiany.

Język polski, Średniowiecze

Krzyż i miecz były symbolami ideałów średniowiecznego człowieka. Kulturę duchową, a od pewnego czasu również materialną tworzył przede wszystkim Kościół. Rywalizowała z Kościołem we wczesnym średniowieczu tylko jedna instytucja - dwór królewski. Na dworze takim do świeckich należało tylko władanie mieczem. Turnieje, gonitwy, walki, pojedynki były domeną książąt i rycerzy. Do wydawania dokumentów miał niepiśmienny król czy książę kanclerza, a ten był duchownym. Świeckim wzorcem bohatera był rycerz - człowiek obdarzony wielkimi przymiotami ducha i ciała, a przy tym jako lennik oddany swemu władcy. Piśmiennictwo związane z postacią rycerza jest bogate i zróżnicowane. W poematach rycerskich ceniono głównie kunszt rycerza, jego odwagę, nadludzką siłę, a także dążenie do doskonałości etycznej, dworność, zdolność do wielkiej miłości. W literaturze germańskiej przeważa typ groźnego i posłusznego...

Więcej o: Ideał religijny i rycerski średniowiecza

Poznaj potęgę umysłu: Poznaj złote myśli, ucz się wydajniej, wykorzystaj wiedzę innych, dowiedz się jak zrealizować swoje cele.

pierwsza  |  ...  |  6  |  7  |  8  |  9  |  10  |  11  |  12  |  ...  |  ostatnia