Barok

1  |  2  |  3  |  4  |  5  |  6  |  7  |  ...  |  ostatnia

Język polski, Barok

Literatura barokowa zerwała z klarownością odrodzenia. Zaczęła operować nowymi środkami wyrazu: paradoksem, kontrastem, absurdem, anaforą i inwersją. Szokowała czytelnika opisami brzydoty i cierpienia. W literaturze barokowej ścierały się różne koncepcje, czasem sprzeczne, apoteoza ekstazy religijnej z libertynizmem, średniowieczny alegoryzm z ozdobnym, przesyconym metaforami językiem. Typowymi motywami literatury baroku były Szatan, śmierć, Bóg, piekło. Rozwinął się epos, powieść, komedia, tragikomedia i tragedia. Powstały wielkie dzieła epoki: Hamlet Szekspira (1600, premiera w 1602), Don Kichot Cervantesa (1615), Cyd Corneille'a (1636) Świętoszek Moliera (1664), Raj utracony Miltona (1600). We Włoszech rozwinął się marinizm, nazwany tak na cześć poety Giambattisto Marino, prekursora poezji dworskiej, posługującej się konceptem i kontrastem, kładącym nacisk na formę i stylistykę utworu (konceptyzm). W...

Więcej o: Nurty literackie baroku

Język polski, Barok

Cechy poezji barokowej: konceptyzm - świetny, wyszukany pomysł literacki, tzw. koncept był głównym celem dla wielu poetów europejskich (gongoryzm od Ludwika Gongora); konceptyzm uwydatniał zarówno harmonijne, jak i sprzeczne związki między różnymi zjawiskami; "Czym piękno dla oczu, dla uszu harmonia, tym koncept dla umysłu"; poezja ta była intelektualna, a zarazem zmysłowa; zmysły człowieka traktowano jako "informatorów duszy"; intelektualny charakter wynikał z jej warsztatowego rygoru: wiersze miały pozór żywiołowych, napisanych "od niechcenia" dzięki świadomemu użyciu odpowiednich środków; poezja będąca najwyższym kunsztem słowa właśnie na nie chciała być nakierowana;   kunsztowność poezji - Jan Andrzej Morsztyn inspirowany był przez nurt "marynizmu"; twierdzo noże poezja powinna przede wszystkim zadziwiać czytelnika,...

Więcej o: Cechy poezji barokowej

Język polski, Barok

Wacław Potocki (1621, Wola Łużańska - przed 9 lipca 1696, Łużna) jeden z głównych twórców barokowych w Polsce, poeta, epik, satyryk i moralista. Pochodził z ariańskiej rodziny ziemiańskiej herbu Szreniawa. Miał starszego brata: Jana. Wykształcenie zdobył prawdopodobnie w zborze ariańskim w Raciborsku. Po ukończeniu nauk, rozpoczął życie ziemianina i osiadł we wsi Łużna w Małopolsce. Brał udział w walkach na Ukrainie (1638), pod Beresteczkiem (1651) i przeciw Szwedom (1656-1657). W 1658 roku - po ogłoszeniu dekretu o banicji arian - przeszedł na katolicyzm. Przeciwnik Wazów. W latach 1665-1666 popierał rokosz Jerzego Sebastiana Lubomirskiego. Potem zwolennik Michała Korybuta Wiśniowieckiego, a wreszcie Jana III Sobieskiego. Opowiadał się za reformą ustroju Rzeczypospolitej, w tym za wprowadzeniem dziedziczności tronu. W latach 1678-1685 był podczaszym krakowskim. Ponieważ sprzyjał swoim dawnym...

Więcej o: Barok szlachecki Potockiego, barok sarmacki Paska i barok dworski Morsztyna

Język polski, Barok

Nazwa sarmatyzm pochodzi od starożytnych Sarmatów, których nowożytni Polacy, zwłaszcza ci pochodzenia szlacheckiego, uważali za swoich przodków. Sarmatyzm był polską i szlachecką odmianą baroku. Stanowił zjawisko wyjątkowe, ponieważ łączył w sobie tradycje Zachodu, Wschodu i te rodzime. Wywarł wpływ na kulturę krajów słowiańskich, Węgier, Wołoszczyzny, Mołdawii. Sarmatyzm - formacja kulturowa w Polsce XVII-XVIII w. W XVII w. upowszechnił się pogląd, że szlachta polska pochodzi od Sarmatów, starożytnego ludu zamieszkującego początkowo między Dolną Wołgą a Donem. Po Sarmatach miała ona odziedziczyć: wolność, umiłowanie wolności, gościnność, dobroduszność. Całą brać szlachecką jednoczyło poczucie narodowej potęgi, przekonanie o świetności polskiego ustroju - monarchii ograniczonej prawami stanu szlacheckiego - nadto świadomość tradycji rodowej i starodawności sarmackiej, co...

Więcej o: Co to jest sarmatyzm?

Poznaj potęgę umysłu: Poznaj złote myśli, ucz się wydajniej, wykorzystaj wiedzę innych, dowiedz się jak zrealizować swoje cele.

1  |  2  |  3  |  4  |  5  |  6  |  7  |  ...  |  ostatnia