Rola okresu napoleońskiego w dziejach Europy

Okres napoleoński przyniósł Europie szereg nowych idei i rozwiązań ustrojowych. Jedną z najważniejszych zmian było wprowadzenie przez Napoleona nowego Kodeksu Cywilnego.

1. Wszyscy obywatele byli równi wobec prawa

2. Wszyscy byli wolni osobiście

3. Nienaruszalność prawa własności

Stwierdzono, że wszelka własność jest prawem nienaruszalnym i świętym. Własność rozumiano w sposób rzymski ( rozszerzenie osobowości, własność jest podstawą wolności i wartością )

Europa napoleońska przyniosła wolność i własność. Kodeks napoleoński znosił własność podzieloną ( różne osoby mają różne uprawnienia do tej własności ) na rzecz własności pełnej, prywatnej.

Kodeks wprowadził również świecki charakter małżeństwa, a więc śluby cywilne i rozwody. W warunkach polskich akta stanu cywilnego były prowadzone przez kościół.

Kodeks napoleoński bardzo silnie podkreślił rolę mężczyzny i ojca rodziny, szczególnie w sprawach majątkowych ( kobieta nie mogła swobodnie dysponować swoim mieniem ). Wszystkie kraje będące w orbicie wpływów Napoleona otrzymały konstytucje wzorowane na konstytucji francuskiej z trójpodziałem władzy, swobodami obywatelskimi ( dostęp do urzędów tak jak w Księstwie Warszawskim ). W kodeksie wskazano również, że źródłem władzy jest lud: cesarz Francuzów, a nie cesarz Francji. Napoleon zawarł z Watykanem umowę zwaną concordatem ( concordia = zgoda ). Była to umowa wzorcowa między świeckim państwem a stolicą apostolską, gdzie obie strony określiły swoje uprawnienia i swoje powinności. Równość umawiających się stron.

Okres wojen napoleońskich rozprzestrzenił po Europie idee rewolucji francuskiej.

Idee i wartości kongresu wiedeńskiego:

Naczelną zasadą, która przyświecała decyzjom podjętym na kongresie, była idea restauracji, w świetle której wszystkie zmiany terytorialne i polityczne, jakie zaszły w epoce Wielkiej Rewolucji Francuskiej i wojen napoleońskich zostały uznane za niebyłe. Ponadto kierowano się zasadami legitymizmu, czyli przywrócenia na tron strąconych w czasie rewolucji dynastii, a także zasadą równowagi. Ta ostatnia forsowana była przez Wielką Brytanię, która chciała w ten sposób uniknąć nadmiernego wzmocnienia jednego z mocarstw Europy kontynentalnej.

Kongres wiedeński zebrał się w 1815r. dla uporządkowania spraw w Europie. Na kongresie była duża grupa państw, ale najważniejsze z nich to: Anglia, Francja, Prusy, Austria, Rosja. Te 5 państw do końca XlX w. było najważniejszymi państwami w Europie i poniekąd państwa te dominowały nad światem. Mówi się wręcz o koncercie mocarstw. Najważniejsze stolice XlX w.: Petersburg, Wiedeń, Berlin, Londyn, Paryż. Niektórzy grzecznościowo dodają Rzym. Te 5 państw odgrywało główną rolę na kongresie. Przyjęto tam dwie zasady: legitymizm i zasadę równowagi. Pierwsza polegała na tym, że władcy z łaski bożej mają odzyskać swoje państwa. Legalnym źródłem władzy są: uprawnienia dynastyczne no i łaska boża. Zasada równowagi polegała na tym, że tak podzielono mapę Europy, aby żadne z państw nie było silniejsze od innych. Szczególnie zasady równowagi piętnowała Wielka Brytania (zasada równowagi sił w XlX w. w Europie była jedną z wytycznych polityki angielskiej ). Jeszcze w tym samym roku podpisano sojusz św. przymierza. Jego głównymi sygnatariuszami byli: Rosja, Prusy, Austria. Później przyłączyły się inne państwa europejskie z wyjątkiem Anglii, Turcji, Watykanu. Św. przymierze był to sojusz państw, które gwarantowały sobie nawzajem, że nigdy nie dopuszczą do powtórzenia się wypadków rewolucji francuskiej. Gdyby władza któregokolwiek z monarchów została zachwiana lub też naruszyłoby istniejący porządek prawny, wtedy państwa mają obowiązek dokonać zbrojnej interwencji. Sojusz wymierzony był w ruchy liberalne, demokratyczne, rewolucyjne. Po kongresie wiedeńskim ukształtowały się dwie Europ: Europa monarchów i Europa ludów. Tzn. że wszyscy ci, którzy chcieli obalić istniejący porządek występowali w wolność ludów, a ci, którzy chcieli utrzymać istniejący stan rzeczy nazywani byli Europą monarchów. W owym czasie jeszcze dokładnie nie precyzowano pojęcia narodów, czy naród to wspólnota etniczna czy obywatelska.