Życie i twórczość Gabrieli Zapolskiej. Geneza "Moralności Pani Dulskiej"

Gabriela Zapolska (Maria Gabriela Stefania Korwin - Piotrowska) urodziła się jako córka ziemianina, właściciela Kiwierc i Podhajec (Wołyń) Wincentego Korwin - Piotrowskiego i Gabrieli z Karskich dnia 30 III 1857 roku. Otrzymała bardzo powierzchowne wykształcenie (2 lata spędzone w lwowskim Sacre Coeur i rok nauki pobieranej na pensji prowadzonej przez panią Horoszkiewiczową). W 1876 Zapolska poznała porucznika Fryderyka Wilhelma III Konstantego Śnieżko Błockiego i wyszła za niego za mąż. Niedobrane małżeństwo szybko bo w 1881 roku rozpadło się, a ona wybrała karierę aktorską. Wyczerpująca praca i ciężkie przeżycia osobiste odbiły się na zdrowiu i systemie nerwowym pisarki. W 1888 roku próbowała Zapolska popełnić samobójstwo trując się fosforem. Kilka lat przebywała w Paryżu. W czasie pobytu w Krakowie w latach 1897 - 1898 poznała malarza Stanisława Janowskiego za którego w 1901 roku wyszła za mąż. Stan zdrowia Zapolskiej budził od wielu lat poważne obawy. Pisarka skarżyła się na chwilowy niedowład nóg i cierpiała na przejściową utratę wzroku i słuchu. Coraz gorsze stosunki między Janowskim doprowadziły do rozwodu. Schorowana i prawie zupełnie ślepa zapomniana i opuszczona Zapolska zmarła we Lwowie 17 XII 1921 roku.

Geneza "Moralności Pani Dulskiej"
a) "Moralność Pani Dulskiej" powstała w 1908 roku, a praca na d dramatem trwała niecałe 3 tygodnie. 30 października 1906 informowała męża, że ma napisanych kilka scen. 14 X poinformowała go o ukończeniu pracy. Geneza dramatu znamienna jest dla praktyki pisarskiej Zapolskiej. Dramat powstał z obserwacji i informacji autentycznych osób i wydarzeń. Janowski mąż Zapolskiej wspomina po latach w swoim pamiętniku, że opisany przez pisarkę romans miał faktycznie miejsce. Opowiedział on kiedyś żonie, że syn krewnych, jego bliskich przyjaciół miał romans (aprobowany przez rodzinę) ze służącą. Janowski wspomina też, że prototypem postaci Dulskiej była żona znanego radcy miejskiego pani Gołąbowa. Nie wiadomo natomiast skąd pomysł nazwania głównej bohaterki panią Dulską.

b) Jedna z warszawskich gazet ogłosiła ankietę dla kobiet w której głosiła o napisaniu w jaki sposób kobiety prowadzą dom i jakimi kierują się zasadami. Do redakcji przyszło wiele listów, w tym jeden podpisany nazwiskiem Dulska. Jego autorka w sposób momentami szokujący przedstawiła swoje podglądy na ten temat. Wiele z nich znalazło się potem w tekście dramatu.