Monarchia absolutna Ludwika XIV

Monarchia absolutna (absolutyzm) - forma rządów występująca przede wszystkim we wczesnonowożytnej oraz starożytnej (przykładem starożytnej monarchii absolutnej może być ustrój Cesarstwa Rzymskiego) monarchii oraz mające ją uzasadnić doktryny polityczne. W systemie absolutystycznym monarcha skupia w swoim ręku władzę sądowniczą, ustawodawczą i wykonawczą (z oczywistych względów król wyznaczał swoich przedstawicieli do poszczególnych ośrodków władzy, osobiście zajmując się tylko sprawami najwyższej wagi oraz utrzymaniem stanu, w którym nie dochodzi do konfliktu interesów żadnych z podległych mu ośrodków władzy). Kształtowanie się nowożytnego absolutyzmu związane jest z końcem feudalizmu i pojawieniem się silnych, scentralizowanych państw narodowych, co doprowadziło do ograniczenia feudalnych przywilejów stanowych. Proces ten rozpoczął się w XIV w. wraz z upadkiem autorytetu papieża i cesarza, a nasilił w wieku XVI (zob. Machiavelli). W wieku XVII doprowadził do powstania klasycznej formy absolutyzmu we Francji, szczególnie za panowania Ludwika XIV, któremu przypisuje się słowa "państwo to ja".

Francja:

• Richelieu 1624-42 (wzmocnienie pozycji intendentów, rozwój produkcji przemysłowej, likwidacja resztek władzy senioralnej, polityka merkantylistyczna w gospodarce)

• Mazarin 1643 -61

• Ludwik XIV 1661 - 1717 (działalność Colberta -triumf merkantylizmu, ekspansja kolonialna i gospodarcza Francji)

1639 - powstanie bosonogich

1648 - 53 - fronda (proca) wystąpienie parlamentu opowiadającego się za ograniczeniem władzy króla; później do buntu dołączyli się książęta krwi np. Kondeusz ale ponieśli klęskę

1635 - włączenie się Francji do wojny trzydziestoletniej w sojuszu ze Szwecja i Hiszpanią)

1659 - traktat pirenejski z Hiszpanią. Ludwik IX poślubił córkę Filipa IV Marię Teresę

1667-8 - wojna dewolucyjna (prawo brabackie; czy koronę hiszpańska miał dziedziczyć Karol II syn Filipa IV z 2 małżeństwa czy też Maria Teresa, żona Ludwika XIV, córka Filipa IV z 1 małżeństwa). Francja zdobyła południowe Niderlandy

1672 - nieudana inwazja na Niderlandy

1673 - odwrócenie przymierzy i atak habsbursko hiszpańsko holenderski na Francję która jednak wygrywa wojnę

1679 - pokój w Nimwegen; Francja otrzymywała Franch -Comte

1680 - Reuniony; Strasburg. Księstwo Dwóch Mostów należące do Szwecji

1684 - odwołanie edyktu nantejskiego

1686 - traktat w Augsburgu wszystkich przeciwko Francji

1688 - druga wojna aliantów z Francją

1697 - traktat w Ryswick; Ludwik XIV zwracał wszystko co zagarnął w Nimwegen

1700 - testament Karola II, króla Hiszpanii, oddający kraj we władanie wnuka Ludwika XIV Filipa (V) ks. D`Anjou

1702 - cesarz, Anglia i Holandia (pod wodzą Wilhelma IV Orańskiego) wypowiadają wojnę Francji; do koalicji dołącza król (od 1701) pruski Fryderyk I oraz nowy cesarz Józef I

Początkowo wygrywała koalicja, jednak pojawiały się już rozbieżności pomiędzy państwami w niej uczestniczącymi. Alianci mianowali królem Hiszpanii arcyksięcia Karola (III) ale nie spotkał się on z poparciem w kraju. Po śmierci swojego brata cesarza Józefa I stał się dziedzicem wszystkich posiadłość Habsburgów. Na to zareagowała Anglia i Holandia

1713 - pokój w Utrechcie pomiędzy Anglią, Holandią , Prusami a Francją. Stan wojny utrzymywał się pomiędzy Filipem V a Karolem III (VI - cesarz)

Ostatecznie:

• Filip V - Hiszpania i kolonie

• Karol III(IV) - Belgia, Neapol, Mediolan

• Wiktor Amadeusz Sabaudzki - Sycylia i tytuł królewski

• Anglia - Giblartar, Minorka, Nowa Szkocja

• Belgia - przywileje handlowe

Walki toczyły się jeszcze we Włoszech. Ostatecznie zakończyły się w 1725.

1713 - cesarz Karol VI wydaje sankcję pragmatyczną pragnąc zapewnić dziedziczenie korony przez jedną ze swoich córek.

1715 - umiera Ludwik XIV a koronę otrzymuje jego 5 letni prawnuk Ludwik XV. Regentem zostaje Filip Orleański.

1716 - zawarcie przymierza pomiędzy Anglią (nowy król, elektor hanowerski Jerzy I popierany przez Wigów) oraz Francją; wkrótce dołącza Holandia (1717)

W wyniku wojny o sukcesję hiszpańską olbrzymie zwiększyło się zadłużenie wewnętrzne państw w niej uczestniczących. W Holandii dług szybko umorzono, ale za to w Anglii utworzono Kompanię Mórz Południowych. Spekulacyjny handel jej akcjami doprowadził do krachu „bublowego" roku 1720, który skompromitował wielu polityków i bankierów

1715 - John Law przedkłada regentowi Filipowi Orleańskiemu projekt utworzenia spółki akcyjnej z prawem wydawania papierowego pieniądza. Zakłada Kompanię Zachodnią do handlu z Luizjaną, której akcję można było kupować tylko za banknoty banku Lawa. W ten sposób do banku trafił kruszec a sam bank został upaństwowiony. Krach nastąpił w 1720 roku, ale dług publiczny zmniejszył się o połowę.

Rozwijał się handel atlantycki oraz indyjski.

1722 - Austria zakłada Kompanię Indyjską w Ostendzie co wywołuje protest państw morskich. Rozwiązanie Kompanii było ceną za potwierdzenie sankcji pragmatycznej

1723 - umiera Filip Orleański a regencję obejmuje Ludwik Henryk Burbon, który szybko żeni Ludwika XV z Marią Leszczyńską

1726 - władzę obejmuje Ludwik XV ogłaszając kardynała Fleury swoim powiernikiem; kardynał prowadził pokojową politykę sojuszu z Anglią. Jednoczesne ograniczenie wydatków i rozwój gospodarczy doprowadziły nawet do powstania nadwyżki budżetowej.