Ziemie polskie po upadku Powstania Listopadowego

Powstanie listopadowe - polskie powstanie narodowe przeciw Rosji, które wybuchło 29 listopada 1830 roku, a zakończyło się 21 października 1831 roku. Zasięgiem swoim objęło Królestwo Polskie i część prowincji zabranych (Litwę, Żmudź i Wołyń).

Polityczna sytuacja - namiestnikiem został Iwan Paskiewicz, posiadał on bardzo rozległą władzę - „era paskiewicza", zlikwidowano polską armię i zaczęto wcielać do rosyjskiej, służba trwała 25 lat, przywódców powstania zesłano na Sybir, skazano na śmierć, konfiskowano majątki. Car nie mógł całkowicie wcielić do Rosji Królestwa Polskiego, ale zniósł konstytucję. Zamiast niej wprowadzono statut ograniczony - 14.02.1832:
a)zachowanie pełnej autonomii administracyjnej tzn. zniesiono sejm ale zachowano radę administracyjną b)osobny skarb państwa
c)zapowiadał wolność obywateli, ale nie miał kto tego pilnować (nie było armii i sejmu)
d)wprowadzono cenzurę
e)zamknięto uczelnie w Warszawie i Wilnie
f)wywieziono biblioteki, zamknięto gazety

Gospodarcza sytuacja:
a) wysokie cła na eksport do Rosji, gł. na tekstylia
b) rozbudowa kopalni i hut
c) rozwój produkcji bawełnianej
d) mechanizacja produkcji włókienniczej
e) rosnące ceny na żyto i pszenice
f) rozwój kolei żelaznych
g) wprowadzenie ceł żelaznych
h) rozwój produkcji chemicznej
i) postęp w rozkwicie cukrownictwa
j) zwiększenie upraw ziemniaków
k) wydzierżawiono chłopom ziemie

Sytuacja na ziemiach zaboru pruskiego:
a)Wielkie Księstwo Poznańskie:
- zostało włączone do Prus - bez autonomii - jako W.K.P.
- władze pruskie miały zapewnić Polakom narodowe instytucje przedstawicielskie (nie rozważyły tego)
- bez odrębności
- włączone do struktur państwowych Księstwa Pruskiego
- wprowadzono zgromadzenie prowincjonalne
- powołano instytucję namiestnika - ks. Anonim Radziwiłł
- nie zakazywano używania j. polskiego
b)Pomorze:
- przyspieszony proces germanizacji szkolnictwa
- gimnazjum Collegium Marii Anny
c)Śląsk:
- zniemczona elita
- germanizacja szkolnictwa, urzędów, sądów
- służba wojskowa
- język niemiecki w kościołach
d)Kraków:
- ograniczony samorząd Rzeczypospolitej
- zmiana konstytucji
- zmiana statutu prawnego Wolnego Miasta
- w połowie lat 30-stych był to docelowy punkt polskich emisariuszy

Ziemie polskie pod zaborem austriackim:
a)Galicja:
- władzę w imieniu cesarza sprawował gubernator
- język urzędowy to j. niemiecki
- urzędnikami Niemcy lub Czesi
- w szkołach uczyli gł. Niemcy
- językiem wykładowym był niemiecki
- duże podatki
- cenzura
- ograniczenie możliwości zbytu produktów rolnych
- nie posiadała rozwiniętego przemysłu
- zastój gospodarczy